Nafarroan Lurzoruaren Munduko Egunaren V. jardunaldia ospatuko da NUPen

2023ko Lurraren Munduko Eguna dela eta, Aragoi, Nafarroa eta Euskal Autonomía Erkidegoko Nekazaritza Ingeniarien Elkargo Ofizialak (COIAANPV), Nafarroako Unibertsitate Publikoak (NUP) eta Nafarroako Gobernuko Landa Garapen eta Ingurumen Departamentuak (DRyMA), LIFE-IP NAdapta-CC proiektuaren bitartez, herritarrei zuzendutako jardunaldia antolatu dute bostgarren urtez jarraian, lurzoruak Foru Komunitatean duen garrantzia ezagutarazteko. Aurtengo leloa "Lurzorua eta ura, bizi iturria" da.

Hitzordua abenduaren 13an izango da, asteazkena, 18: 00etatik aurrera, NUPeko Angel Mingo aretoan, Arrosadiako Campuseko Olibondoen eraikinean, Iruñean (eraikinaren 1. solairua). Jardunaldia telematikoki ere jarraitu ahal izango da. Bi kasuetan, aldez aurretik izena eman beharko da aretoaren eta plataforma birtualaren edukierari dagokienez, esteka honen bidez. Bertaratzea doakoa da.

Jardunaldiaren egutegia

Ekitaldiari hasiera emateko Jesus Jamarek, COIAANPVren ordezkari gisa, ongi etorria emango du eta jarraian Rodgrio Antón eta Miguel Ángel Gonzalez Morenok, LIFE-IP NAdapta CCko teknikariak NUPen eta Nafarroako Gobernuan, hartuko dute hitza. Nekazaritza-sistemetan, klima-aldaketara egokitzeko estrategia gisa, lurzoruak ura atxikitzeko duen ahalmena optimizatzearen garrantziaz hitz egingo dute.

Jarraian, Alaitz Aldaz Lusarreta, NUPeko ikertzaileak "Uraren eta lurzoruaren baliabidearen erabilera iraunkorrerantz: ahalmen hidrikoaren sentsoreen ebaluazioa eta lurzoruaren eta laborantzaren kudeaketa berritzaile bat Nafarroan" izeneko hitzaldia emango du. Bertan, lurzoruaren eta laborearen erabilera optimizatua 18 urte baino gehiagoan aplikatu ondoren lurzoruaren egoera fisikoa hobetzeari buruzko saiakuntza baten emaitzak azalduko ditu. Saiakuntza horretan, bereziki, ura atxikitzearekin lotutako propietate fisikoekin lan egin du. Gainera, laborategian egindako berrikuspen-ebaluazio bat aurkeztuko du, potentzial hidrikoa duten hamar sentsore komertzial nagusiren zehaztasunari eta aldakortasunari buruzkoa.

Azkenik, Francisco Javier Sanz Morales geologo eta zientzia-dibulgatzaileak parte hartuko du, esperientzia handikoa eta NUPeko irakasle elkartua. "Lurzoruek ondare geologikoan duten garrantzia" izenburupean, gure lurraldeko lurzoruaren, uraren eta substratu harritsuaren eta geodibertsitate handiaren arteko harreman estua jendeari helarazten saiatuko da, lurzoru adierazgarrien adibide batzuk jarriz eta Nafarroako paisaia karstikoetan duten papera nabarmenduz.

Lurzoruaren Munduko Eguna

2023ko Lurzoruaren Munduko Egunaren leloa "Lurzorua eta ura, bizi-iturria" da, eta bere helburua da lurzoruak duen garrantziari eta urak beste baliabide giltzarri batekin duen harreman estuari buruzko kontzientzia sortzea, biak ala biak funtsezkoak baitira elikagaiak ekoizteko, ekosistemen orekari eusteko eta giza ongizaterako. Egun hau plataforma global bakarra da, lurzoruen garrantzia aldarrikatzeaz gain, mundu osoko herritarrak ahalduntzen eta inplikatzen dituena lurzoruaren osasuna hobetzeko.

Hitzordu hau urtero egiten da abenduaren 5ean, lurzoru osasuntsu baten garrantzia nabarmentzeko eta baliabide horren kudeaketa iraunkorraren alde egiteko. 2013ko ekainean, FAOren Biltzarrak aho batez onartu zuen Lurzoruaren Munduko Eguna, eta ofizialki onartzeko eskatu zuen NBEren 68. batzar nagusian. 2013ko abenduan, NBEren Batzar Nagusiak erantzun zuen 2014ko abenduaren 5a Lurzoruaren Munduko lehen Eguna zela.

Foru Komunitatean, COIAANPVk, NUPek eta Nafarroako Gobernuak 2019az geroztik antolatzen dituzte saio horiek, Nafarroako herritarrei lurzoruek duten garrantzia hurbiltzeko eta haien ezagutza gizarteari zabaltzeko.