Antzinako hazien 14 barietate berreskuratu dira klima-aldaketaren aurkako Europako LIFE-IP NAdapta-CC programaren esparruan

INTIA sozietate publikoak Nafarroako tokiko eta antzinako hazien 92 barietate berreskuratzea lortu du proiektu honetan parte hartu duten partikularren ekarpenari esker. Hori guztia LIFE-IP NAdapta-CC programaren eta klima-aldaketara egokitzeko estrategiaren esparruan. Azken hilabeteetan, 14 hazi berri sartu dira, aurretik berreskuratutako 78 haziei gehituta, eta Nafarroako Baratze Barietate Lokalen Gidan sartuko dira.

92 barietate horietatik, aurten Sartagudako eta Doneztebeko lursail esperimentaletan 16 barazki espezie landatuko dira: zazpi babarrun espezie, hiru tomate espezie, kalabaza espezie bat, bi arto espezie, baba espezie bat, aza espezie bat eta eskarola espezie bat.

Laborantza-lan horiekin, CITAko Zaragozako Baratze Espezieen Germoplasma Bankura (BGHZ) eraman ahal izateko hazi nahiko ekoitzi nahi da. Tokiko barazki-espezie eta barietate horiek banku horretan gordetzeak epe luzera kontserbatzea bermatzen du, behin betiko galtzea saihestuz eta biodibertsitatea bultzatuz.

Duela gutxi, Salomón Sádaba, INTIAko teknikaria eta LIFE-IP NAdapta-CC programako tokiko barietateak berreskuratzearen arduraduna, Aragoiko CITAra joan zen, iaz landatutako hiru babarrun barietateren hazia Cristina Mallor BGHZko arduradunari emateko eta, aldi berean, beste hazi batzuk biltzeko, urte honetarako planteatutako lanarekin jarraitzeko.

2018tik

2018an, INTIA hazi zaharrak berreskuratzen hasi zen LIFE-IP NAdapta-CCren esparruan, Nafarroa Klima Aldaketara egokitzeko estrategia integratua. Hainbat hamarkadatan hazi espezieak kontserbatzen aritu diren eta proiektuan laguntzeko prest agertu diren pertsona batzuei esker, Nafarroako hainbat eremutako barietate horiek berreskuratu dira.

Azken hilabeteetan, INTIAk partikularren lankidetza eskaina jasotzen jarraitu du hazi zahar eta lokal horiek berreskuratzeko.

LIFE-IP NAdapta-CC proiektua

LIFE-IP NAdapta-CC proiektua eskualde bateko, Nafarroako, klima-aldaketara egokitzeko estrategia integratua da, eta Nafarroak klima-aldaketaren aurrean nazioarteko konpromisoari egiten dion ekarpenaren parte da. Proiektuak gerta daitezkeen aldaketei aurrea hartu nahi die, aldaketa horien ondorio negatiboak mugatuko dituzten egokitzapen-neurriak garatuz eta, ahal den neurrian, inpaktu positiboak aprobetxatuz. Egokitzapen goiztiarreko eta ondo planteatutako neurri horiek etorkizun hobea eta aurrezpen ekonomikoa ziurtatuko dute.

INTIA LIFE-IP NAdapta-CC proiektuko nekazaritza-ekintzen arduraduna da: Nekazaritzan klima-aldaketara egokitzea erronka garrantzitsua da, klima baita laboreen eta abeltzaintzaren garapena baldintzatzen duten produkzio-faktore garrantzitsuenetako bat.

INTIAk LIFE-IP NAdapta-CC proiektuaren esparruan egin duen ekintzetako bat tokiko espezieen eta barietateen haziak arrisku berezian biltzea da, biodibertsitatea funtsezkoa baita etorkizuneko erronkei aurre egiteko, hala nola klima-aldaketari.

INTIAk parte hartzen duen ikerketa-proiektu horiek Landa Garapen eta Ingurumen Sailaren eta INTIA, S.A.ren arteko hitzarmenaren esparruan garatzen dira, nekazaritza-arloan I+G+b sustatzeko.

Ezagutu NAFARROAKO BARATZE BARIETATE LOKALEN GIDA

CITA Baratzeko Espezieen Germoplasma Bankua

Nekazaritzako Elikagaien Ikerketa eta Teknologiako Zentroaren (BGHZ-CITA) Baratzezaintzako Germoplasma Bankua Espainiako baratzeko baliabide genetikoak kontserbatzeko sortu zen, aldakortasun-galera saihesteko. Batez ere, bertako barietate zahar askoren ordez barietate hobetuak erabiltzeagatik sortu zen, uniformeagoak, baina oinarri genetiko murritzagoa dutenak.

Lanean hasi zenetik 30 urte baino gehiago igaro ondoren, BGHZ Baratzezaintzako Germoplasma Banku garrantzitsu bihurtu da, bai estatuan, bai nazioartean. Bankuak gutxi gorabehera 17.000 sarrera ditu, 300 espezie baino gehiagokoak. Horien artean, baratze garrantzitsuenen tokiko laboreez gain, labore minoritarioko espezieak eta horiekin lotutako beste basa-espezie batzuk daude, guztiak ere oso erabilgarriak genetikoki hobetzeko eta biodibertsitatea kontserbatzeko.