INTIAk udako barazkiei buruzko saiakuntzak Nafarroako nekazaritza sektoreari aurkeztu dizkio

Cadreitako finka esperimentalak INTIAren Udako Baratze Laboreen Balantze Jardunaldia hartu zuen irailaren 5ean. Urtero uda amaitu aurretik antolatzen den jarduera da eta bertatik bertara azagutu ahal izan dira 12 saiakuntzak, guztira 75 barietate eta tratamendu aztertu direlarik. Gainera, partu hartu duten berrogeita hamar pertsonek, ongarritzeari eta izurriteen eta gaixotasunen kontrolari buruz egindako esperientziak ikusi ahal izan dituzte. 

Jardunaldiaren hasiera Natalia Bellostas INTIAko zuzendari gerenteak egin zuen. Bertaratukoei ongietorria eman ondoren, nekazaritzaren arloan egindako esperimentazioaren eta ikerketa aplikatuaren garrantzia nabarmendu zuen. Izan ere, nekazaritza industriak garrantzi handia du, “are nabarmenagoa NPB berriak eta egungo ingurumen-erronkak eragindako ziurgabetasun-garai hauetan. Beraz, erresilienteagoak izan behar dugu, eta datozen aldaketetara egokitzen jakin behar dugu”, adierazi zuen.

Egun honetan, era berean, udako baratzezaintza-kanpaina honen balantzea egin zen Nafarroan, oso baldintzatuta baitzegoen prezipitaziorik ez egotea, hasieran bildutako ur-maila ohiko batez bestekoa baino txikiagoa zelako, eta harriekaitzek eragindako kalteak ere kontuan hartuta. Ekaitzei esker, bakterioak agertu dira, eta, batez ere, industriako tomatea txandakatu egin da eta izurriteak agertu dira, adibidez, hatz lodia edo taladroa.

INTIAren Abisu Estazioa

Ildo horretan, Carmen Goñi INTIAko Abisu Estazioko teknikariak tomatearen taladroa kontrolatzeko egindako lana azaldu zuen tresna horretatik. Tresna horrek LIFE-IP NAdapta-CC Nafarroako Gobernuaren klima-aldaketara egokitzeko estrategiaren laguntza du. “Izurrite horrek hemen jarraitzen du, populazio-aldaketekin eta zonen araberako presioarekin, eta hegaldiaren hasiera aurreratuta eta amaiera atzeratuta, denbora-leiho handiagoa da, eta, aldi berean, kalteak eragiteko aukera gehiago daude. Hori dela eta, jarraipen-sistemek eta datu historikoek eta egungoek garrantzi handia dute horrelako egoera kaltegarriak aurreikusteko” gaineratu zuen Carmen Goñik.

Landa-entseguak bisitatzea

Bertaratutakoek hainbat saiakuntza ikusi zituzten: tomate-barietateak haragi eta zuritu guztietan, beste erabilera batzuetako tomatea landaketa-garai desberdinetan, kakahuete motako kalabaza, piperra, piperra maneiatzeko saiakuntza bat edo pikillo piperraren bakteriosia kontrolatzeko esperientzia bat.

Jardunaldian aurkeztutako saiakuntzen artean, txintxorren kontrola (Lygus eta Nezara) nabarmendu behar da alberjinian, guztira lau aldaera aztertu baitira. Espezie horiek lore botoiei eragiten diete, egitura suntsitzen dute eta lorea erorarazten dute. Esperientzia honen bidez, txintxorrek laborearen errendimenduan duten eragina aztertu nahi izan da, hainbat estrategia probatu nahi izan dira produktu fitosanitarioekin, eta, era berean, alpapa tranpa gisa hazteak izan duen eragina egiaztatu nahi izan da.

INTIAren prestakuntza-programa Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko eta Ingurumeneko Departamentuak finantziatzen du, eta Landa Garapenerako Europako Nekazaritza Funtsak kofinantziatzen du.