Landare Osasunaren Nazioarteko Egunak agerian uzten du gure landareak osasuntsu mantentzearen garrantzia ingurumena eta biodibertsitatea babesteko

Maiatzak 12 guztietan bezala, gaur, Landare Osasunaren Nazioarteko Eguna ospatzen da, gure landareak osasuntsu mantentzeko eta ingurumena eta biodibertsitatea babesten laguntzeko kontzientzia pizteko eta ekintzarako deia egiteko helburuarekin. Era berean, Nazio Batuek egun hori izendatu zuten, mundu osoan zehar landare-osasunaren babesak goseari amaiera eman, pobrezia murriztu eta garapen ekonomikoa indartzen lagun dezakeen kontzientzia sortzeko asmoz.

Izan ere, klima-aldaketa eta giza jarduerak ekosistemak aldatzen eta biodibertsitatea kaltetzen ari dira, izurriteek aurrera egin dezaketen nitxo berriak sortzen dituzten bitartean. Hori dela eta, INTIAk, LIFE-IP NAdapta-CCko bazkide den erakundeak, Abisu-estazioaren bidez, laboreetako izurriteen eta gaixotasunen alerta-sistema bat sortu du. Europako proiektuaren C4.4 ekintzarekin lotutako ekimena da.

INTIAren abisu-estazioa

Abisuen Estazioa sozietate publikoak kudeatzen duen kontsulta publikoko web-tresna bat da, eta sektore osoa sartu daiteke. Duela 30 urte baino gehiagotik erabiltzen da, eta aukera ematen du ehun izurri eta gaixotasun baino gehiagoren jarraipena egiteko, Nafarroako 53 labore desberdinetako 306 kontrolgunetan.

Bertan, erabiltzaileak abisuak eta dagozkion estrategiak sartzeko aukera izateaz gain, izurrite edo gaixotasun baten egoera kontsulta dezake denbora errealean. Aurreko kanpainetan eta ekoizpen-eremuetan lortutako datuak kontsultatzeko aukera ere eskaintzen da.

Landare-osasunean klima-aldaketara egokitzeari dagokionez, estazioak erantsi ditu: sortzen ari diren izurriteak eta landare-gaixotasunak gertatzeko arriskua aurreikusteko ereduak, izurriak monitorizatzeko tranpa automatikoak eta GIP sistema berrien garapena.

Gainera, 2022an, INTIAk mugikorrerako abisu-aplikazio bat jarri zuen martxan. Bertan, erabiltzaileak pertsonalizatu dezake labore, izurrite eta ekoizpen-eremuagatik dituen alertak.

Landareak babestea, bizitza babestea

Landareak bizitza dira; izan ere, haien mende daude jaten ditugun elikagaien % 80 eta arnasten dugun oxigenoaren % 98. Bestalde, nazioarteko bidaiak eta merkataritza landare-izurrien sarrerarekin eta hedapenarekin lotuta daude. Izurri inbaditzaileak biodibertsitatearen galera eragiten duten espezie nagusietakoak dira, eta gure planetaren bizi-sare delikatua mehatxatzen dute. Izurriteak eta gaixotasunak tenperaturen igoerarekin ere lotu dira, izurriteak kolonizatzeko eta hedatzeko nitxo berriak sortzen duena era berean. Horri erantzuteko, pestiziden erabilera areagotu liteke, baina horrek kalte egiten die polinizatzaileei, eta haiek dira, hain zuzen ere, izurriteen etsai naturalak eta ingurumen osasuntsu baterako funtsezko organismoak. Funtsezkoa da landareen osasuna babestea, ingurumena errespetatzen duten jarduerak sustatuz, adibidez: izurriteen kudeaketa integratua. Merkataritzari aplika dakizkiokeen neurri fitosanitarioen nazioarteko arauek (NIMF) ere laguntzen dute landareen izurriteak mugetan zehar sartzea eta zabaltzea saihesten.