LIFE-IP NAdapta-CCk bat egin du 2023ko Eltxoen Munduko Egunarekin

1897ko abuztuaren 20an, duela 127 urte, Sir Ronald Ross mediku britaniarrak Anopheles eltxoen emeek gizakien artean malaria transmititzen zutela aurkitu zuen, planetako izaki hilgarrienak zirela adieraziz.

Ondorio horretara iristeko, rossek malariaz kutsatutako pertsonen odola xurgarazi zien eltxoei, eta, 1897an malariaren parasitoa eltxo especie batean aurkitu zuen.

Ordutik, abuztuaren 20an Eltxoaren Munduko Eguna ospatzen da herrialde askotan, eta transmititzen dituzten gaixotasunei buruzko kontzientziazio-jarduerak egiten dituzte. Herritarrek Eltxo Alert plataforma gisa jarduera eta ekimen horietan parte hartzea funtsezkoa da eltxoen haztegiak prebenitzeko eta kontrolatzeko ere, intsektu horien ziztadak beste gaixotasun larri batzuk transmititu baititzake, hala nola Zikaren birusa edo dengea.

Konpromisoa Nafarroa

Gaixotasun arriskutsu horietako bat transmititu dezakeen eltxo motetako bat Aedes albopictus edo tigre eltxoa da. Nafarroako Foru Komunitatean haren presentzia monitorizatzen da Osasun Departamentuak Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutuaren (ISPLN) bidez egindako lanari esker, LIFE-IP NAdapta-CC proiektuaren esparruan, Osasuneko C.5.5 Ekintzaren barruan.

Ekintza horri esker, gaixotasunak transmititzen dituzten bektore inbaditzaileen (hala nola, aipatutako eltxo tigrea) balizko presentziaren zaintza areagotzeak eta jarduketa-protokoloak hobetzeak aukera emango du antzemanez gero horiek kontrolatzeko.

Bereizketa

Espezie hau Asiako intsektu inbaditzaile bat da, munduan zehar etengabe hedatzen ari dena. Espainian, 2004an identifikatu zen lehen aldiz, eta hedatzen joan da. 2018an, Nafarroan zuen presentzia nabarmendu zen.

Eltxo beltza da, marra zuri bat du burutik bularraldera, eta orban zuriak hanketan eta sabelaldean. Espezie hiritarra da nagusiki, aktiboa da, batez ere egunez, eta gune ilunetan ezkutatzen da. Ziztadek eragozpen handiak eragiten dizkiete pertsonei, mingarriak izan daitezkeelako eta erreakzio alergikoa eragin dezaketelako. Arraza horrek, zehazki, Dengea, Chikungunya edo Zika transmititu ditzake, eta, probabilitatea oso txikia bada ere, eltxo horren kontrola funtsezkoa da.

Hori dela eta, herritarrak kontzientziatzeko, ISPLNk tigre eltxoari buruzko informazio-liburuxka bat egin du, gaztelaniaz zein euskaraz doan eskuragarri dagoena.

LIFE-IP NAdapta-CC proiektuari buruzko informazio guztia jakin nahi baduzu, albisteen hileroko buletinean harpidetu zaitezke formulario hau betez.