LIFE-IP NAdapta-CCk 2023ko Hirien Munduko Eguna babesten du

Gaur, urriaren 31, 2023ko Hirien Mundu Eguna ospatzen da. Egun hau, ‘Pertsona guztientzako hiri-etorkizun jasangarria finantzatuz’ lelopean eta ONU-Habitatek bultzatuta, urbanizazioaren interesa sustatzeko eta herrialdeen arteko lankidetza sustatzeko helburuarekin ezarri zen, hirigintzak planteatzen dituen aukerak aprobetxatzeko eta erronkei aurre egiteko, bai eta mundu osoan hiri-garapen iraunkorra lortzen laguntzeko ere.

ONU-Habitaten arabera, “modu arduratsuan planifikatzen direnean eta kostu-onura analisi zorrotz batean oinarritzen direnean, baina ez nahitaez zehatza, eta araudi egoki batean oinarritzen direnean, azpiegituren finantzaketak eta garapenak garapen instituzional, politiko eta gaitasunen eragile gisa jardun dezakete gobernantzaren maila guztietan eta sektore guztietan”.

Hiri-plangintza funtsezkoa da hirien “hedapen ordenatua prestatzeko, inbertsioak bideratzeko, lursailaren azpibanaketak prestatzeko eta oinarrizko azpiegiturak instalatzeko, eraikinak egin aurretik. Modu inprobisatuan eraikitako eremuak berregokitzea konplexua da, eta askoz garestiagoa,” ziurtatzen duenez.

Gainera, “hiri-biztanleriaren hazkundeari erantzuteak, antza denez, helburuak harmonizatzeko eta eraginkortasunez lankidetzan aritzeko gaitasunak sortzeko prozesu luzea eragiten du, edo premiari azpiegituren garapenaren bidez heltzeko joera, lehenengoa kontuan hartu gabe”.

Hala ere, azpiegituren garapena ezin da atzeratu politika eta erakunde perfektuak martxan jartzen diren bitartean. Helburu horiek ez dute zertan elkar baztertu: “hiri-garapeneko inbertsioa ez da zertan gelditu erabat gai diren erakundeak egon arte, eta gobernuek ere ez dute zertan jo hiri-azpiegituren planifikazio eta eraikuntza ez-inbaditzailera, erakundeak eta politika publikoak alde batera utzita”.

Oroimena Istanbulgo Üsküdar barrutian (Turkia)

ONU-Habitatek 2023ko Hirien Munduko Eguna ospatuko du Istanbuleko (Turkia) Üsküdar barrutian.

Ikuspegi ekonomiko globalak hauskorra izaten jarraitzen du krisi-konbergentzia baten erdian, eta horrek Garapen Jasangarriko Helburuen aurrerapena are gehiago iraultzeko mehatxua egiten du. Nazio Batuen 2023ko Munduko Egoera Ekonomikoari eta Aurreikuspenei buruzko Txostenaren arabera, hazkunde globala % 1,9ra motelduko da 2023an.

Nazio Batuen Merkataritza eta Garapenari buruzko Konferentziak (UNCTAD) eta Energiaren Nazioarteko Agentziak (IEA) ere uste dute 2030era arte urtean 2,6 bilioi dolar inguru behar direla Garapen Jasangarriaren Helburuak (ODS) betetzeko eta 2050erako zero emisio garbiko gizarte bateranzko norabideari eusteko.

Kapital hori askatzeko, ezinbestekoa da paradigma-aldaketa bat, diru-sarrera txikiko eta ertaineko herrialdeetan garapen iraunkorrerako ahaleginak ezartzeko moduan. Garapenerako dirulaguntzen finantzaketa nabarmen jaitsi izana eta inbertsio publikoa handitu izana argi eta garbi adierazten dute funtsezkoa dela dirulaguntzen eredu batetik finantzaketa-eredu batera aldatzea, Garapen Jasangarrirako Helburuak (ODS) lortzeko erritmoari eusteko.

‘Hiriko urria’

2014az geroztik, urrian ONU-Habitatek Hiri Urria deritzona antolatzen du, Habitataren Munduko Egunarekin hasten dena hileko lehen astelehenean (joan den urriaren 2an), eta Hirien Munduko Egunarekin amaitzen da, urriaren 31n.

Bi egunak (Habitataren Mundu Eguna eta Hirien Mundu Eguna) Hiri Urriko ahaleginen parte dira 'urbanizazio jasangarriari buruzko kontzientzia sortzeko eta Hiri Agenda Berrian aurrera egiteko eta Garapen Jasangarrirako Helburuak (GIH) lortzeko praktika eta irtenbide berritzaileak partekatzeko.

Konpromisua Nafarroan

Nafarroako Gobernuaren 2018ko urtarrilaren 24ko Erabakiaren bidez, Nafarroako Klima Aldaketaren Bide Orria (HCCN-KLINa) onartu zen. Ingurumen-estrategia integratua eta zeharkakoa da, sektore-politika guztiak jaso eta lerrokatzen ditu, eta klima-aldaketaren arloko nazioarteko eta Europako konpromisoak jasotzen ditu. Horren bidez, berotegi-efektuko gasen guztizko isuriak murriztea lortu nahi da – 2005ekoekin alderatuta –, 2030erako % 45 gutxienez, eta 2050erako % 80, eta egokitzeko helburu gisa Nafarroa lurralde jasangarria eta erresilientea izatea.

LIFE-IP NAdapta-CC Nafarroan klima-aldaketara egokitzeko estrategia integratua da, KLINa inplementatzen du eta Foru Komunitateak klima-aldaketaren aurrean nazioarteko konpromisoari egiten dion ekarpenaren parte da. Proiektu integratu horren bidez, udalerriek Alkatetza Itunaren konpromisoarekin bat egitea eta Klimarako eta Energia Iraunkorrerako Ekintza Planak (PACES) onartzea bultzatzen da, eta eraikitako ingurunera egokitzeko lan egiten da, Nasuvinsa bazkidearen eta Lursarea Lurralde eta Iraunkortasunaren Nafarroako Agentziaren unitate teknikoaren lanari esker.

Europako proiektu integratuak gerta daitezkeen aldaketei aurrea hartu nahi die, aldaketa horien ondorio negatiboak mugatuko dituzten egokitzapen-neurriak garatuz eta, ahal den neurrian, eragin positiboak aprobetxatuz. Egokitzapen goiztiarreko eta ondo planteatutako neurri horiek etorkizun hobea eta aurrezpen ekonomikoa ziurtatuko dute.