Aniztasun Biologikoaren Munduko Egunaren leloa: “Izan planaren zati bat”

Gure komunitate globalak mundu naturalarekin dugun harremana berraztertu behar duen heinean, gauza bat egia da: gure aurrerapen teknologiko guztiak gorabehera, ekosistema osasungarri eta dardartien mende gaude, ura, elikagaiak, sendagaiak, arropa, erregaia, aterpea eta energia eduki nahi baditugu, adibide batzuk aipatzearren soilik.

Horretarako, gure aberastasun biologikoa errespetatu, babestu eta konpondu behar dugu. 2022ko abenduan, munduak bat egin zuen eta naturarekin dugun harremana eraldatzeko plan orokor bat adostu zuen. Kumming-Montreal Munduko Esparrua onartzeak (Biodibertsitate Plana ere esaten zaio) helburu eta neurri zehatzak ezartzen ditu hemendik 2050era bitartean naturaren galera gelditzeko eta lehengoratzeko.

Horregatik, Aniztasun Biologikoaren Nazioarteko Egunaren gaia “Izan planaren zati bat” da. Gai honen bidez, gobernuei, herri indigenei, tokiko komunitateei, gobernuz kanpoko erakundeei, legegileei, enpresei eta herritarrei eskatu nahi zaie Biodibertsitate Plana ezartzen aktiboki laguntzeko, beren ekarpenak partekatuz eta kausarekin konprometituz. Guztiok dugu ezinbesteko zeregina, eta planaren arrakastari ekarpen nabarmena egin diezaiokegu.

Aurtengo ospakizunak hasiera emango dio Kolonbian 2024ko urriaren 21etik azaroaren 1era egingo den Aniztasun Biologikoari buruzko Hitzarmenaren Alderdien Konferentziaren (COP 16) hamaseigarren bilerarako prestaketari. Aniztasunari buruzko Hitzarmena (CDB) biodibertsitatearen aldeko nazioarteko tresna eta ospakizunaren arduraduna da. Bere webgunearen bidez, CBDk hainbat hizkuntzatan eskuragarri dauden sustapen-tresnak eskaintzen ditu.

Biodibertsitateak sufritzen badu, gizateriak ere bai

Biodibertsitatetzat hartzen da dauden landare, animalia eta mikroorganismoen aukera zabala, baina espezie bakoitzaren barruan dauden desberdintasun genetikoak ere barne hartzen ditu – adibidez, labore-barietateen eta abeltzaintza-arrazen artean –, bai eta ekosistemen aniztasuna ere (lakuak, basoak, basamortuak, nekazaritza-eremuak...). Ekosistema horiek elkarrekintza ugari dituzte kideen (gizakiak, landareak, animaliak) eta ingurunearen (ura, airea, lurzorua...) artean.

Baliabide biologikoak dira zibilizazioei eusten dieten zutabeak. Arrainek animalia-proteinen % 20 ematen diete 3.000 milioi pertsonari. Giza dietaren % 80 baino gehiago landareetan oinarritzen da, eta, gutxi gorabehera, garapen bidean dauden herrialdeetako landa-eremuetan bizi diren pertsonen % 80 inguruko landaretzatik lortutako sendagai tradizionalen mende daude.

Baso-soiltzearen mehatxupean dauden basoek eta beste ekosistema batzuek berebiziko garrantzia dute Lurreko bizimoduari eusteko, eta zeregin garrantzitsua dute klima-aldaketaren aurkako borrokan.

Gure planetaren osasunak ere garrantzi handia du animalien eta gizakien artean gaixotasun kutsakorrak agertzeko orduan. Ekosistema hauskorrak inbaditzen jarraitzen dugun heinean, gero eta gehiago kontaktatzen dugu basa-faunarekin, eta, horri esker, basa-bizitzako patogenoak aziendara eta gizakietara hedatzen dira.

Gaur egungo eta etorkizuneko belaunaldientzat aniztasun biologikoa balio handiko munduko ondasuna dela gero eta gehiago jabetzen garen arren, espezie eta ekosistemen kopurua erritmo azkarrean jaisten da, giza jardueraren ondorioz. Mehatxu horren inguruan hezkuntzak eta kontzientzia publikoak duten garrantzia dela eta, Nazio Batuek urtero Aniztasun Biologikoaren Nazioarteko Eguna aldarrikatzea erabaki zuten.

Biodibertsitatea eta klima-aldaketa

Klima-aldaketa munduko biodibertsitatearen galera bultzatzen duten bost presio nagusietako bat da, habitaten galerarekin, gehiegizko ustiapenarekin, kutsadurarekin eta espezie exotiko inbaditzaileekin batera.

Klima-aldaketa dela eta, askotariko ondorioak aurreikusten dira dibertsitate biologikoan, eta horrek areagotu egingo ditu kontserbazio-arazoak. Beraz, biodibertsitatea modu iraunkorrean kontserbatu eta erabiltzeko neurriek edo ekintzek kontuan hartu behar dituzte klima-aldaketara egokitzeko beharrak. Era berean, aintzat hartu eta indartu behar dira biodibertsitatea kontserbatzeko politiken eta klima-aldaketa arintzeko eta klima-aldaketara egokitzeko politiken arteko sinergia positiboak, horiek baitira klima-aldaketaren aurkako borroka globalaren oinarri.

Espainian, klima-aldaketarekin eta aldaketa horrek biodibertsitatean dituen ondorioekin lotutako hainbat proiektu eta jarduera jarri dira abian, besteak beste, Espainiako biodibertsitatearen inpaktuak, urrakortasuna eta klima-aldaketara egokitzea ebaluatzeko proiektua eta Parke Nazionalen Sareko Aldaketa Globalaren Jarraipena egiteko Sarea.

LIFE-IP NAdapta-CC proiektuari buruzko informazio guztia jakin nahi baduzu, albisteen hileroko buletinean harpidetu zaitezke formulario hau betez.