Eduki publikatzailea

Airearen kalitatea hobetzea eta klima-aldaketa murriztea, emisio txikiko eremuen erregulazioaren helburu nagusia

LIFE-IP NAdapta-CCk airearen kalitatea lantzen du Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutuak (ISPLN) ezartzen duen osasun-arloan

12-01-2023


Emisio txikiko eremuak arautzen dituen abenduaren 27ko 1052/2022 Errege Dekretuaren helburua airearen kalitatea hobetzen eta klima-aldaketa arintzen laguntzea da Herritarren osasuna eta hiriko bizi-kalitatea hobetuz, mugikortasun jasangarriagoa eta inklusiboagoa bultzatuz, soinu-ingurumenaren kalitatean eragin txikiagoa izango duena, mugikortasun aktiboa eta espazio publikoa berreskuratzea sustatuz eta bide-segurtasuna eta trafikoa baketzea sustatuz.

Izan ere, Osasunaren Mundu Erakundeak emandako azken datuen arabera, munduko hamar pertsonatik bederatzik oso kutsatuta dagoen airea arnasten dute. Eta Europako Ingurumen Agentziaren arabera, berriz, 20.000 heriotza goiztiar baino gehiago gertatzen dira urtean Espainian, airearen kalitate txarraren ondorioz, nitrogeno oxidoen (NOx), ozonoaren (O3) eta 2,5 µm-tik beherako partikula esekien (PM2.5) mailei egotz dakiekeen airearen kalitate txarraren ondorioz.

Nafarroako Foru Komunitatean, Iruñeko Alde Zaharrari dagokion eremua da orain arte ezarri den emisio gutxiko eremu bakarra, aipatutako Errege Dekretua zuzenean aplikatuz.

Arau-testuingurua

Nazio mailan, Klima Aldaketari eta Trantsizio Energetikoari buruzko maiatzaren 20ko 7/2021 Legeak, 14.3 artikuluaren arabera, ezartzen du 50.000 biztanletik gorako Espainiako udalerriek, uharteetako lurraldeek eta urtarrilaren 28ko 102/2011 Errege Dekretuak, airearen kalitatea hobetzeari buruzkoak, araututako kutsatzaileen muga-balioak gainditzen dituzten 20.000 biztanletik gorako udalerriek 2023a baino lehen Hiri Mugikortasun Jasangarriko Planak onartu beharko lituzketela, mugikortasunaren emisioak murrizteko eta arintzeko neurriak sartzeko, besteak beste, ZBEak ezartzeko.

Eskualde-mailan, Klima Aldaketari eta Trantsizio Energetikoari buruzko martxoaren 22ko 4/2022 Foru Legeak ere, 45.4 artikuluaren arabera, adierazten du mugikortasun iraunkorreko planek mugikortasunaren ondoriozko emisioak murrizteko neurriak ezarri beharko dituztela, eta, besteak beste, 10.000 biztanletik gorako udalerrietan emisio txikiko eremuetan.

Airearen kalitatea Nafarroan

LIFE-IP NAdapta-CCren barruan, Osasun arloko C5.3 ekintzan, Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutuaren (ISPLN) bitartez, Osasun Departamentua lanean ari da airearen kalitatearen zaintza eta horrek osasunean dituen ondorioak ebaluatzeko tresnak hobetzeko. Orain arte proiektuan lortu den emaitzarik garrantzitsuenetako bat izan da ‘Kutsadura atmosferikoak eta ingurumen-tenperaturak Nafarroako herritarren osasunean duen eraginaren ebaluazioa 2014-2018' izeneko azterlana argitaratzea.

Era berean, osagarri gisa, Osasun Departamentua Landa Garapen eta Ingurumen Departamentuarekin lankidetzan aritu da Nafarroan Ozonoko Airearen Kalitatea Hobetzeko Plana egiteko. Plan hori Ingurumen Sailak aurkeztu zuen 2022an. Plan horretan, isuriak murrizteko neurrietako bat den aldetik, hirigune eta komunikabide nagusietako ibilgailuen zirkulazioa murriztea da, hain zuzen ere.

Azkenik, aipatzekoa da Nafarroak Airearen Kalitatea Zaintzeko Sarea duela atmosferako kutsatzaileen mailen etengabeko jarraipena egiteko. Sare horren informazioa Nafarroako Ingurumen Koiunturaren bidez jasotzen da aldizka, eta herritar guztiek eskuragarri dute web orriaren bidez. https://www.navarra.es/es/calidaddelaire.