Orburuaren zulagailuaren izurriteak arrautzen eklosio-fasea hasi du

INTIAren Abisu Estazioak orburuaren zulagailuaren lehen arrautzen eklosioaren hasieraren berri eman du Nafarroan. Lehen fase horietan, oraingoz, bilakaera oso motela da, eta, beraz, oraindik goiz da kontrolatzeko edozein jarduketa hasteko. Nafarroan izurriteen eta gaixotasunen jarraipena egiteko zerbitzu honek lursailetan tranpak dituzten helduen jarraipena egiten du, eta arrautzen eklosio-aldiko tratamendu-une egokiaren berri ematen du.

INTIAren Abisu Estazioak kontrolatzen du izurri hori, kontrol-puntuak dituen monitorizazio-sare baten bidez, Nafarroako ekoizpen-gunerik adierazgarrienetan. Horietako bakoitzean, Funnel motako tranpa bat dago izurritearen feromona espezifikoarekin. Orburua lantzen duten lursailetan jartzen dira, eta astero kontrolatzen dira helduen harrapaketak, izurritearen sorreraren garapena ezagutzeko.

Baina jarraipenik garrantzitsuena neguan arrautzak eklosiatzen diren unearena da, beldar horien aurkako tratamendu-aldia zehazteko. Abuztuan eta irailean orburuaren zuekak biltzen dira eremuan, zulatzeko beldarren sarrera-zuloak dituztenak. Cadreitako finkako sare fineko kaiola batzuetan gordetzen dira tximeletek errun ditzaten. Helduen hegaldia amaitutakoan, arrautzak bildu eta zenbatu eta jarraipena egiten zaie astean behin edo bitan. Tratamendua hasteko abisua eklosioa % 20ra iristen denean egiten da, eta une horretatik aurrera, tratamendua 7 edo 10 egunean behin errepikatzea gomendatzen da.

Gortyna xanthenes zulagailua orburuaren laborantzari eragiten dion izurri nagusia da, bere erasoak landareen landarediaren erritmoa nabarmen murrizten duelako, landaketen bizitza ekonomikoa murrizten duelako eta kaltetutako hesolak sortzea zailtzen edo eragozten duelako.

Zulagailua gaueko lepidoptero bat da, gris kolorekoa edo urre-koloreko okraxeo kolorekoa, 40 mm-ko tamainakoa. Aurreko hegaletan argi eta garbi ikusten dira giltzurrun formako orban zirkularrak; atzeko hegalak, berriz, tonu zurixkakoak dira. Krisalidak marroi kolorekoak dira eta 28 mm-ko luzera dute.

INTIAren Abisu Estazioa Nafarroako Gobernuak klima-aldaketara egokitzeko abian jarri duen LIFE-IP NAdapta-CC proiektuaren parte da. Proiektu horrek nekazaritzari klima-aldaketara egokitzen laguntzeko jarduera-esparru bat eskaintzen du, uholdeak, lehorteak eta izurriteak barne.