Eduki publikatzailea

Nafarroako Gobernuak parte hartzen duen LCA4Regions proiektuaren emaitzak aurkeztu dira

Horrela amaitu da LCA4Regions-en lehen fasea, LIFE-IP NAdapta-CC-rekin batera HCCN-KLINAren helburuak betetzen laguntzen duen beste proiektu bat.

21-07-2022


Joan den ekainaren 23an aurkeztu ziren “Ingurumenaren hobekuntza eta baliabideen eraginkortasuna, Europar Batasuneko eskualde-politiketan ezartzeko bizi-zikloko tresnak erabiliz” LCA4Regions proiektuaren emaitzak. Jardunaldian, azken hiru urteetako emaitzak eta 2023ko uztailera arte egin asmo diren ekintza-planak partekatu ziren, horrela, HCCN-KLINA Nafarroako Klima Aldaketaren Ibilbide Orrian ezarritako helburuak betetzen laguntzeko. 

LCA4Regions proiektuak (LCA bizi-zikloaren analisiaren ingelesezko siglak edo BZA dira) bizi-zikloa aztertzeko metodologien erabilera zabalagoa sartu nahi du, produktu edo zerbitzu batek bere bizitzako etapa guztietan ingurumenean izan ditzakeen eraginak modu objektiboan zenbatetsiz eta ebaluatuz. Europako proiektu hori Interreg Europe programak finantzatzen du, eta ingurumen-politikako tresnak modu eraginkorragoan inplementatzen laguntzea espero da, bizi-zikloaren metodologia horiek aplikatuz.

Lan hori 2019ko abuztutik ezartzen ari da, eta Europako 7 eskualdetako bederatzi bazkideren artean, Foru Komunitateko bi erakunde daude: Nafarroako Gobernua eta Nafarroako Industriaren Elkartea. Horiekin batera Kaunasko Unibertsitate Teknologikoa (LT), Pyhäjärvi Institutua (FI), Baixo Alentejoko udalerriarteko erkidegoa (PT), Lombardiako Eskualdea (IT), Kimika Institutu Nazionala (SI), Lodzkie Eskualdea (PL), eta ACR+ (BE) -bazkide aholkulari gisa– daude, lau urteko proiektu honetan lankidetzan.

Proiektua gauzatu bitartean, 57 jardunbide on identifikatu eta partekatu dira guztira, eta LCA4Regions -en web orrian daude eskuragarri. Horietatik, 13 Nafarroari dagozkio:

  • Karbono-aztarnaren kalkulua Iruñerriko Mankomunitatearen zerbitzuetan

  • Biomasadun hiri-berokuntza berria Efidistrict proiektuaren esparruan

  • Nafarroako Elikagaien Bankuaren (IS-FOOD) jardueren karbono-aztarna

  • Agropaper, irtenbide jasangarria eta biodegradagarria nekazaritzako bigungarri-teknikarako (Smurfit Kappa)

  • Ingurumen-klausulak Iruñeko bide-garbiketako zerbitzuen kontratuan

  • Menu osasungarriak eta iraunkorrak Iruñeko udal eskoletan

  • Bizi-zikloaren analisiari eta karbono-aztarnari buruzko prestakuntza-ikastaroak (AIN)

  • Negozio ereduak ekonomia zirkularrean ikastaroa (Merkataritza Ganbera – Sustainn)

  • Ekonomia Zirkularreko Masterra - Campus Iberus

  • Karbono-aztarnari buruzko webguneak eta ikastaroak

  • Karbono Aztarnaren Erregistro Nazionala, CO2 konpentsazioa eta CO2 xurgatzeko proiektuak

  • Berotegi-efektuko gasen isurketen eskualdeko inbentarioa

  • Nafarroako Gobernuko departamentuen jardueraren karbono-aztarnaren kalkulua

 

 Zein dira ekintza-planak Nafarroan?

Proiektuaren urte hauetan, Nafarroak ideiak hartu ditu Europako beste eskualdeetan garatzen ari diren ekimenetatik, eta bi ekintza-plan egin ditu:

1. Kontratazio Publiko Ekologikoaren Plana

2021eko maiatzean Esloveniaren kontratazio publiko ekologikoari buruzko esperientziak trukatu ondoren, Nafarroako hainbat erakunde kontratazio publikoetan ingurumen-alderdiak dinamizatzeko eta sustatzeko jarri ziren martxan. Lehenengoa Nafarroako Enpresa Korporazio Publikoa (CPEN) izan zen. Bizi-zikloaren kostua barne hartzen zuen errepideko ibilgailuak erosteko Esloveniako lizitazio baten berri izan ondoren, jasangarritasuna erosketak esleitzeko erabakian oinarrizko elementu gisa sartzearen aldeko apustua egin zuen, eta bere ibilgailu-parkeko ibilgailu berriak erosteko lehen prozedura jasangarria abiarazi zuen.

Lizitazioak, 2021eko uztailetik indarrean dagoenak, ez du zuzenean ohiko salmenta-prezioa erabiltzen, ibilgailuen “bizi-zikloaren kostua” baizik, ibilgailu garbien eta energetikoki eraginkorren merkatua sustatzeko eta suspertzeko, eta garraioaren sektoreak ingurumenaren, klimaren eta energiaren arloko politiketan egiten duen ekarpena handitzeko. Horretarako, esleipen bakoitzaren pisuaren % 50, gutxienez, eskuratze-kostua, energia-kontsumoaren kostua, mantentze-lanen kostua eta kutsaduraren kostua kontuan hartuta ateratzen den balioari ematen zaio. Hori guztia ibilgailu bakoitzak bere balio-bizitza osoan zehar adierazitako kontsumoaren eta isurien homologazio-zikloaren arabera.

Nafarroako Gobernuko Ingurumeneko Zuzendaritzak, Nafarroako Ingurumen Kudeaketa (GAN-NIK) enpresa publikoaren laguntza teknikoarekin eta Nafarroako Gobernuaren Ondare Zerbitzuaren euskarriarekin batera, Nafarroako lehen Kontratazio Publiko Ekologikoaren Planaren hasierako dokumentua egin dute. Datozen hilabeteetan Nafarroako Gobernu irekiaren atarian jendaurrean jartzeko izapideak hasiko dira.

Plan horren helburu nagusia kontratazio publikoak Nafarroan duen eragina murriztea da, eta, beraz, ingurumen-aldagaia kontratuetan sartzeak ingurumenean duen eragina benetan murriztea dakar. Hori dela eta, zenbait ekintza zehatz bultzatu nahi dira, erakunde publikoek alderdi ekologikoak dituzten ondasun, obra eta zerbitzuak eskura ditzaten sustatzeko, kontratazio-prozesuetan hobeto integratzeko eta haien aplikazioa eta jarraipena errazteko. Honako hauek dira aurreikusitako lan-ardatz eta ekintzetako batzuk: erakunde kontratatzaileetako langileei prestakuntza eta laguntza ematea, kontratazio publiko berdea sustatzeko merkatuaren inplikazioa, erosketa mota horiek dauden tresnetan integratzea eta material lagungarria egitea, edo kontratazio mota horrek dakartzan onurak ikusarazteko komunikazio etengabea.

 

2. Foru Erkidego osoko etxeko hondakinen karbono-aztarnaren kalkulua

Bigarren ekintza-plana Foru Komunitateko etxeko hondakinen kudeaketa osoaren karbono-aztarnaren ebaluazioan datza. ACR+ (Baliabideen kudeaketa iraunkorrerako Hiri eta Eskualdeen Elkartea, Bruselan kokatua) Zero Waste Scotland elkartearekin elkartu zen 2019ko azaroan "zirkulartasun gehiago, karbono gutxiago" kanpaina abiarazteko, udal-hondakinen karbono-inpaktua 2025erako kideen artean % 25 murrizteko helburuarekin. Nafarroako Gobernua ACR+eko kideetako bat da, eta, beraz, proiektu horrekin bat egin zuen, eta laguntza jasotzen ari da udal-hondakinen karbono-inpaktuak bizi-ziklo osoan zehar kuantifikatzeko. Azterlan honen emaitza objektibo nagusiak hiru dira:

  1. 2025erako karbonoa murrizteko helburua ezartzen uztea Nafarroari.

  2. Hondar-karbonoaren inpaktuen banakapen zehatza ematea, materialen eta kudeaketa-prozesuaren arabera.

  3. Nafarroari bere helburua lortzen lagun diezaioketen karbono-murrizketako hainbat egoera ebaluatzea.