Eduki publikatzailea

LIFE-IP NAdapta-CCk bat egiten du Birziklatzearen Nazioarteko Egunarekin

Hondakinen prebentzioa eta kudeaketa egokia Nafarroako Klima Aldaketaren Ibilbide Orrian (HCCN-KLINA) sartutako neurrien parte dira. Ingurumen-estrategia integratua eta zeharkakoa da, sektore-politika guztiak biltzen eta lerrokatzen dituena eta klima-aldaketaren arloko nazioarteko eta Europako konpromisoak barneratzen dituena.

17-05-2022


Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako Nazio Batuen Erakundeak (UNESCO) Birziklatzearen Nazioarteko Eguna izendatu zuen maiatzaren 17a, herritarrak kontzientziatzeko helburuarekin, ingurumena zaintzeko eta hobetzeko murriztu, berrerabili eta birziklatzeko ohitura egunerokoan sartzearen garrantziaz. LIFE-IP NAdapta-CCk bat egiten du urteko hitzordu horrekin, klima-aldaketara egokitzeko Europako proiektu integratuaren bidez hondakin mota jakin baten kudeaketa eta tratamendua lantzen ari baitira, hondakin-uren araztegietako lohiak, esaterako.

Azken urteotan, gero eta garrantzi handiagoa du mundu osoan, eta gero eta herrialde eta pertsona gehiagok hartzen dute parte mezua zabaltzen eta herritarrak kontzientziatzen, ekonomia lineala ekonomia zirkular bihurtzeko, hondakinen hierarkia oinarri nagusitik aplikatu ahal izateko; prebentzioa, kutsadura murriztea eta erabiltzen ditugun materialei bizitza erabilgarri gehiago ematea; horrek aurrerapen handia dakar planetaren zaintzan.

Espainian, Ekonomia Zirkular baterako Hondakinei eta Lurzoru Kutsatuei buruzko apirilaren 8ko 7/2022 Legea indarrean sartzean, produktuak merkaturatzeari aplikatu beharreko esparru juridiko berri bat hasi da, hondakinen kudeaketan duen eraginari dagokionez, bai eta hondakinen prebentzioaren, ekoizpenaren eta kudeaketaren araubide juridikoari dagokionez ere, eremu horretan aplikagarriak diren tresna ekonomikoak ezartzea barne, besteak beste.

Azken helburua da hondakinen sorrera prebenitzea eta murriztea, hondakinen sorrerak eta kudeaketak eragindako inpaktu kaltegarriak murriztea, baliabideen erabileraren inpaktu globala murriztea eta erabilera horren eraginkortasuna hobetzea, azken batean, ingurumena eta giza osasuna babesteko eta karbono gutxiko ekonomia zirkular baterako trantsizioa egiteko, enpresa-eredu, produktu eta material berritzaile eta iraunkorrekin, barne-merkatuaren funtzionamendu eraginkorra eta lehiakortasuna epe luzera bermatzeko.

Nafarroako Hondakinen Funtsa

Nafarroako Gobernuko Landa Garapen eta Ingurumen Departamentuak Hondakinen Funtsa hondakin ez-arriskutsuen arloan diruz laguntzeko deialdia onartu berri du, 1.412.840 euroko balioarekin. Diru-laguntzek hiru diru-laguntza lerro izango dituzte: lehenengoa, hondakin industrialak prebenitzeko, berrerabiltzeko prestatzeko, birziklatzeko edo beste mota bateko balorizaziorako proiektuak, egungo ekoizpen-prozesuen aldaketan oinarritutakoak, material birziklatuak lehengai gisa erabiltzea barne hartu ahal izango duena; bigarren lerroa industria-izaerako I+G proiektuetara zuzenduta dago, industria-hondakinen prebentzioaren, berrerabilpenerako prestaketaren eta birziklapenaren alorretara aplikatuta; eta hirugarren laguntza-ildoa industria-hondakinei dagokienez ekonomia zirkularra bultzatzeko proiektuetara zuzentzen da. Besteak beste, honako jarduera hauek biltzen ditu: produktuen berrerabilpena eta konponketa, birmanufaktura, material birziklatuen aplikazio berriak, edo sortutako hondakinak murrizteko eta horien bizitza erabilgarria handitzeko produktuen diseinua.

Nafarroa, puntako komunitatea

Nafarroako Foru Komunitatea hondakinen eta klima-aldaketaren inguruan kontzientziazio handia duen Estatuko eskualdeetako bat da. Klima-aldaketari eta trantsizio energetikoari buruzko martxoaren 22ko 4/2022 Foru Lege onartu berriak, IV. kapituluaren bidez, azpimarratzen du klima-aldaketa arindu egin behar dela hondakinen esparruan. Gainera, berariazko esparru bat du: hondakinei eta haien fiskalitateari buruzko ekainaren 18ko 14/2018 Foru Legea, hondakinen sorrera prebenitzea eta hondakinen kudeaketa hobetzea helburu duena, hondakinen hierarkia betetzeko eta ekonomia zirkularraren eta klima-aldaketaren helburuak lortzeko. Baita Nafarroako Hondakinen Plana (NHP) ere, 2016ko abenduan onartua, eta hondakinak prebenitzeko eta kudeatzeko politikaren oinarrizko tresna dena 2017-2027 aldirako. Bertan, sortutako eta kudeatutako hondakinen Prebentzio Programa eta Kudeaketa Plana jasotzen dira, eta Ekonomia Zirkularrarekin eta klima-aldaketaren aurkako borrokarekin lotutako erreferentziazko gizarte bat lortzeko gobernantza eta ekonomia zirkularraren kontzeptuekin lerrokatzen da.

Lege-esparruari hainbat eragilek garatutako ikerketa- eta transferentzia-jarduera gehitu behar zaio, eta horien artean dago LIFE-IP NAdapta-CC. Klima-aldaketara egokitzeko Europako proiektu integratuaren bidez, hondakin mota jakin baten kudeaketa eta tratamendua lantzen ari dira, hala nola hondakin-uren araztegietako lohiak.

Hondakin horiek birziklatzen ari dira NILSA sozietate publikoari esker, konpost bihurtuz. Ondoren, konposta nekazaritza-sektorean aprobetxatzen da ongarri organiko gisa, eta aukera ematen du lurraren kudeaketa egokitzailearen arloko jardunbide egokiak ezartzeko, INTIA sozietate publikoak NUPekin lankidetzan landa-lanean egindako saiakuntzen bidez.

Ekonomia zirkularraren aplikazioaren, garapen jasangarriko helburuen betetzearen eta gure foru erkidegoa eskualde erresilienteagoa eta iraunkorragoa izateko Nafarroako konpromisoaren adibide argia.