Eduki publikatzailea

EBk Lurzoruaren Osasunaren Legeari buruzko datuen deialdia ireki du, 2030erako Lurzorua Babesteko Estrategian iragarrita

LIFE-IP NAdapta-CCn dagoeneko lurzoruaren kudeaketa egokitzailean lan egiten da, haren osasuna eta klima-aldaketaren aurreko erresilientzia handitzeko helburuarekin.

07-03-2022


Europar Batasuneko Batzordeak Lurzoruaren Osasunaren Legea dokumentuaren parte-hartze publikorako epea ireki du, eta martxoaren 16ra arte egongo da iruzkinetarako irekita. Dokumentu horren helburua da jendeari eta alderdi interesdunei Batzordearen etorkizuneko legegintza-lanari buruzko informazioa ematea, Batzordeak arazoa hautemateko moduari eta egon daitezkeen konponbideei buruzko oharrak egin ahal izateko, eta informazio egoki oro ematea, hala nola aukeren balizko ondorioak.

Lurzoruak funtsezkoak dira elikadurarako, naturarako eta gure ekonomiarako, eta uraren, airearen edo itsas ingurunearen babes-maila bera merezi dute. Lurzoruaren Osasunaren Legearen proposamenaren helburua, 2030erako Lurzorua Babesteko EBren Estrategian iragarritakoa, honako hau da:

  • Lurzoru osasuntsu baterako baldintzak zehaztu

  • Lurzorua zaintzeko aukerak zehaztu.

  • Lurzoruaren erabilera eta leheneratze iraunkorraren aldeko arauak ezarri.

Lurzorua, funtsezko elementua

Lurzoruaren garrantzia honako honetan datza: kontsumitzen ditugun elikagaien % 95en oinarria da, munduko biodibertsitatearen % 25 baino gehiago hartzen du, planetako karbono-erreserba lurtar handiena da eta funtsezko zeregina du ekonomia zirkularrean eta klima-aldaketara egokitzeko. Lurzorua ere baliabide natural mugatua eta berriztaezina da. EBko lurzoruko ekosistemen % 60 eta % 70 artean ez dira oso osasungarriak eta etengabeko degradazioa jasaten dute; horrek esan nahi du ekosistema-zerbitzu gutxiago ematen dituztela

Osasuntsu ez dauden lurzoruak egoera fisiko (higadura, hiri-okupazioa eta okupazio artifiziala, trinkotzea), kimiko (lurzoruaren kutsadura lausoa eta lokala, gazitzea, nitrogeno- eta fosforo-zikloetarako jardun-espazio segurua) eta biologiko (zohikaztegien drainatzea, karbono-galera, biodibertsitatearen murrizketa, desertifikazio-arriskua eta nekazaritza-ekoizpenaren galera) txarrean egon daitezke.

Joan den abenduan egin ziren Nafarroako Lurzoruaren Munduko Eguneko Jardunaldien hirugarren edizioan, non LIFE-IP NAdapta-CCk hiru txosten egin zituen, ondorioetako bat izan zen, hain zuzen ere, funtsezko elementu hori arautzeko beharra.

EBk lurzoruan esku hartzea hainbat arrazoik justifikatzen dute:

1) lurzoruaren degradazioaren mugaz gaindiko faktore eta inpaktu garrantzitsuak eta ekosistema-zerbitzuen galera edo murrizketa;

2) baldintza berdintasunik eza eragile ekonomikoentzat, lurzorua babesteko araubide nazionalen mende baitaude, eta horrek distortsioak eragiten ditu barne-merkatuan;

3) lurzorua behar bezala babesten ez bada, EBk eta bere estatu kideek ingurumenaren, garapen iraunkorraren eta klimaren arloko nazioarteko eta Europako konpromisoak ez betetzeko arriskua;

4) lurzoruaren degradazioak iraun egiten du, eta are larriagotzen ari da, EBk eta estatu kideek arlo horretako eskumenak partekatzen dituzten arren.

Testuinguru politikoa

Europako Itun Berdearen barruan, hemendik 2030era bitartean biodibertsitateari buruzko Europar Batasunaren Estrategiak Lurzorua babesteko 2006ko EBren gaikako estrategia eguneratuko zela iragarri zuen, lurzoruaren eta lurraren degradazioari modu globalean heltzeko eta nazioarteko eta EBko konpromisoak betetzeko lurren degradazioaren neutraltasunari dagokionez (ikusi Nazio Batuen 15.3. Garapen Iraunkorrerako Helburua).

2030erako Lurzorua Babesteko EBren Estrategia berria 2021ean onartu zen, LIFE-IP NAdapta-CCren webgunean ere iragarri zen bezala. Bertan, lurzoru guztiak hemendik 2050era osasuntsu egotea eta babesa, erabilera jasangarria eta lurzoruen leheneratzea arau izatea proposatzen da. Gainera, borondatezko eta legegintzako neurriak konbinatzea proposatzen da, eta iragarri du Batzordeak lurzoruaren osasunari buruzko legegintza-proposamen berri bat aurkeztuko duela hemendik 2023ra, estrategiaren ikuspegia eta helburuak lortzen laguntzeko.

Lurzoruaren osasunari buruzko lege baten proposamenak Europako Parlamentuaren eta Eskualdeen Europako Batzordearen deiei erantzuten die, lurzorua babesteko eta baliabide natural baliotsu horri ura eta airearen babes-maila bera emateko EBren esparru juridiko integrala gara dadin. Europako Kontuen Auzitegiaren, Europako Ingurumen Agentziaren eta Europako alderdi interesdunen gomendioak ere jarraitzen ditu, EB mailan lurzorua babesteko beharrari buruz.

Lurzoruaren osasunari buruzko legeak osatu egingo du EBren helburuak lortzeko lege-proposamena: ekosistema degradatuak berreskuratzea, bereziki karbonoa harrapatzeko eta biltegiratzeko ahalmen handiena dutenak, eta hondamendi naturalak prebenitzea eta haien eragina murriztea.

LIFE-IP NAdapta-CCren ekarpena

Europako LIFE-IP NAdapta-CC proiektu integratua, klima-aldaketara egokitzeko Europan egin den lehen proiektua, dagoeneko lantzen ari da lurzorua, Nekazaritza eta Abeltzaintzako C.4.1 ekintzaren barruan, eta helburu du nekazaritza-sistemek klima-aldaketara egokitzeko duten egokitasuna optimizatzea, lurzorua, materia organikoa eta laboreak kudeatzeko estrategien bidez. Nekazaritzako Elikagaien Teknologia eta Azpiegituren Nafarroako Institutuko (INTIA) sozietate publikoak gidatzen du ekintza hori, eta aktiboki parte hartzen dute Nafarroako Unibertsitate Publikoak (NUP) eta Navarra de Infraestructuras Locales sozietate publikoak (NILSA). Proiektua hasi zenetik, hainbat argitalpen egin dira, zientifikoak zein teknikoak, Nafarroako lurzoruen diagnostikoari buruzko dokumentu bat egin eta argitaratu da, beste proiektu eta sare batzuekin harremanak ezarri dira esperientziak trukatzeko, sinergiak eta jardunbide egokiak bilatzeko (LIFE AgroMitigarekin egin berri den topaketa, adibidez), edo hainbat ekitaldi eta jardunalditan parte hartu da, eta horien artean aipatzekoa da Lurzoruaren Munduko Egunean aipatutako gaia, lurzoruaren proiektu tekniko horren adibide batzuk aipatzearren.