Eduki publikatzailea

NILSAk Drainatze Iraunkorreko Hiri Sistemak (SUDS) diseinatzeko gida bat egin du LIFE-IP NAdapta-CCren esparruan

Dokumentu honek klima-aldaketara egokitzeko tresna izan nahi du, hiri-eremuko euri-jasen aurrean, eta helburu ditu udalak, teknikariak eta herritar orokorrak.

22-02-2023


NILSA sozietate publikoak Drainatze Iraunkorreko Hiri Sistemak (SUDS) diseinatzeko gida bat egin du LIFE-IP NAdapta-CCren esparruan, era horretako sistemek sor ditzaketen aukerak ulertzen laguntzeko. Bertan, Nafarroako klima desberdintasunak kontuan hartu dira, udalerri bakoitzarentzako drainatze jasangarriko sistemen diseinuak optimizatzeko. Horrela, Gida honek hiri-eremuko euri-jasen aurrean klima-aldaketara egokitzeko tresna izan nahi du, eta helburu ditu udalak, teknikariak eta herritarrak oro har.

Izan ere, azken urteotan, Nafarroan muturreko gertakari klimatikoek gora egin dutela ikusi da, eta horien artean euri jasa, hau da, denbora laburrean prezipitatutako euri-bolumen handia, litro askotan oso azkar metatuz. Horren ondorioz, euri-uren kolektoreak, askotan hondar-uretakoekin gaizki konektatuta daudenak, ez dira gai euri hori guztia asimilatzeko, eta gainezkatzeak eragiten dituzte.

Euriarekin, kaleak eta gure ingurua garbitzen dira, eta, beraz, zikinkeria guztia araztegietara eta ibaietara eramaten da. Ez da ahaztu behar zikinkeria horren guztiaren artean hainbat kutsatzaile aurki daitezkeela (horietako asko metal astunak), eta toxikoak izan daitezkeela.

Drainatze jasangarriko hiri-sistemak klima-aldaketara eta euri-ura kudeatzeko hiri-sistemen muturreko ekitaldietara egokitzeko aukera ematen duen irtenbide iraunkorra dira. Alde batetik, euri-jasek irauten duten bitartean euri-ura biltegiratzen laguntzen dute, kolektore-sarean sartzea ijeztuz, uholde-prozesuak kontrolatuz, eta, bestetik, euriak eramandako kutsatzaileak atxikitzen dituzte, zuzenean ibaietara iristea saihestuz.

LIFE-IP NAdapta-CCren ekintza baten parte gisa, NILSAk Drainatze Jasangarriko Hiri Sistemaren (SUDS) prototipo bat sortu zuen Tuterako NUPeko aparkalekuan 2018an, hiri-eremuan klima-aldaketara egokitzeko tresna gisa, eta jarraipen-lan bat egin da haren eraginkortasuna eta funtzionamendua aztertzeko (aitzindariak izan dira horrelako azterlanetan (eta, bereziki, kutsatzaileak lurzoruan atxikitzearen ebaluazioan)). Lan horri esker, in situ egiaztatu ahal izan da bere funtzionaltasuna, eta horrek gida sortzeko oinarri gisa balio izan du.

Tuterako NUPeko aparkalekuan drainatze jasangarriko hiri-sistemen prototipoa garatu zenetik, Nafarroako hainbat herrik izan dute halako praktika iraunkorretan interesa, udalerrietan integratzeko. Horietako batzuk LIFE-IP NAdapta-CC monitorizazio-atarian ikus daitezke, eta, zehazki, hemen.

Atarrabian Tuterako SUDSaren erreplika bat ikus daiteke eskala txikian, baina monitorizazio-tresnarik gabe.

LIFE-IP NAdapta-CC proiektuaren gaurkotasun osoa ezagutu nahi baduzu, hileroko albiste-buletinera harpidetu zaitezke formulario honen bitartez.