Eduki publikatzailea

‘Moldaera: klima aldaketaren aurkako beste borroka' erakusketa Pedro de Atarrabia DBHIn

Erakusketa LIFE-IP-NAdapta-CCren esparruan egin da, eta abenduaren amaiera arte egongo da ikastetxean.

22-11-2022


Atarrabiako Pedro de Atarrabia Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako Institutuak azaroaren 2tik eta abenduaren amaierara arte hartu du bere baitan  ‘Adaptación/Moldaera: La otra lucha contra el cambio climático/Klima-aldaketaren aurkako beste borroka’ dibulgaziozko erakusketa. Klima-aldaketara egokitzeari buruzko erakusketa da, Nafarroako egoera laburbiltzen du eta Foru Komunitatean klima-aldaketaren arazoari aurre egiteko hartutako neurri batzuk nabarmentzen ditu.

Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko eta Ingurumeneko Departamentuak, LIFE-IP NAdapta-CCren bitartez, erakusketa hori ikastetxe publiko honi utzi dio. Ikastetxe horrek hogei panel ilustratu ditu, eta, horien bidez, mezu nagusiak larrialdi klimatiko hori azpimarratzen du. Halaber, egokitzapen onena arintzea dela azpimarratzen da, hau da, berotegi-efektuko gasen emisioa murriztea, horrela klima-aldaketaren eragina txikiagoa izango baita.

Erakusketa klima-aldaketara egokitzeko LIFE-IP NAdapta-CC Europako proiektuaren esparruan egin da, Nafarroarako LIFE SHARA (OECC, Biodibertsitate Fundazioa, CENEAM eta Portugalgo Klima Aldaketaren Bulegoa) proiektuko materialak egokituz.

Gure klimaren bilakaera, prebenitzeko eta espezieak berreskuratzeko planak

Deskribatzen diren gaien artean, Nafarroako Foru Komunitateko klimaren bilakaerari buruzko datuak nabarmentzen dira, baso-izurriteen eta -gaixotasunen dinamikan eta banaketan ikusitako aldaketez gain. Bereziki prozesionariak (Thaumetopoea pityocampa) Nafarroako pinudietan duen intzidentzia handiagoa azpimarratzen da, eta baita beste afekzio batzuk ere, hala nola onddoen ugaritzea. Muturreko fenomeno meteorologikoek hori gerta dadin laguntzen dute, hala nola Diplodia pineak, edo Cydalima perspectalis espezie exotiko inbaditzaileak, ezpelaren sitsak, jatorriz Asiakoa eta ezpel-hostoetatik elikatzen denak.

Abian dauden neurrien artean, Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutuak (ISPLN) tenperatura altuek Nafarroan osasunean dituzten ondorioak prebenitzeko egindako plana aipatzen da. Plan horrek alertak eta gomendioak ematen ditu, eta urtero aktibatzen dira, zonaldeetako tenperaturen arabera. Protokolo horiek, ingurumen-hezkuntzarekin batera, hilkortasuna eta bero-boladen ondorioak murriztea ahalbidetzen dute.

Nekazaritzako Elikagaien Teknologia eta Azpiegituren Nafarroako Institutuaren (INTIA) proiektuak ere jasotzen dira, tokiko fruta-arbolen espezieak berreskuratzeko, hala nola sagarrondo autoktonoa eta tokiko eta zerealetako baratze-barietateak, egungo eta etorkizuneko klima-baldintzetara hobeto egokituta egon daitezkeenak. Erakusketak gogoeta egiten du, halaber, ibaiekin batera uraren kudeaketa berri bat egiteko beharraz, muturreko fenomeno meteorologikoen ondoriozko gertakariekin argitua, hala nola uholdeekin. Eta amaitzeko, herritarren gomendioak jasotzen dira; horien artean, erronka horri aurre egiteko gizarte- eta komunitate-loturak indartzeko beharra nabarmentzen da.

Sentsibilizazio klimatikoa LIFE-IP NAdapta-CCren bidez

LIFE-IP NAdapta-CCk aurreko urteetan egindako lanari esker, Klima eta Energia Jasangarriaren aldeko Alkatetzen Itunarekin (PACES) bat egin duten hainbat herri nafarrek izan dute erakusketa hartzeko aukera, bertako herritarrei erakusteko.

2022. urte honetan, erakusketa Landa Garapen eta Ingurumen Departamentuko beheko solairuko aretoan egon zen, LIFE-IP NAdapta-CCko Basoen Eremuko jardunaldia egiten zen bitartean, baita Nafarroako Liburutegian ere, klima-aldaketari buruzko zikloa zela eta, eta Iruñerriko Mankomunitateak Mendillorri auzoan dituen instalazioetan, erakunde horrek eskatuta.

LIFE-IP NAdapta-CCren lankidetza ikastetxeekin

Gaur egun, erakusketa ikastetxeetara bideratu da, irakasleek ikasgeletan klima-aldaketari buruzko edukiak lantzeko interesa dutelako. Paz de Ziganda Ikastolak, Erasmus + proiektu baten baitan Europako beste herrialde batzuetatik etorritako ikasleen bisita aprobetxatuz, erakusketa hartu zuen irailaren hasieran.

Ondoren, urrian zehar, Barañain BHIk erakusketa jaso zuen, haren bitartez ikasleekin jarduerak eginez. Horrekin batera, klima-aldaketari buruzko jardunaldi espezifiko bat egin zuen, non AEMET Nafarroak ere parte hartu zuen. Gainera, zentroak bidaia bat egin zuen Jacetania eskualdean (Huesca) ikusten ari diren klima-aldaketak ezagutzeko, eta CSICeko Pirinioetako Ekologia Institutuan (IPE) hitzaldi bat izan zuen, institutuaren eta OPCC-CTPren arteko lankidetzari esker.

Bi adibide horiek Atarrabiako Pedro de Atarrabia DBHIren aurretik daude. Udalerri horretan, udalarekin batera ikastetxe eta institutuetan klima-aldaketaren arazoa lantzen ari dira. Hori LIFE-IP NAdapta-CC proiektuarekin zuzenean lotutako ekintzen bidez egiten ari dira, hala nola Alkatetzen Itunera atxikitzea (PACES) edo uholdeen kudeaketaren bidez, Uholde Arriskuei Aurre Egiteko Udal Larrialdi Plana (PEMRI) landuz, bai eta zeharkako ekintzen bidez ere, hala nola basoen kudeaketaren bidez, basozaintzaren bidez, edo azpiegiturak PIMA-Adaptazioa funtsekin diruz lagundutako hiri-aldaketen bidez egokituz. Nafarroako herri hau klima-konpromisoaren adibide ona da.

Atarrabiako ikastetxeak berak, Inmaculada Prats Abadia irakaslearen bitartez, saio berezi bat antolatu du ikastetxe horretako ikasleekin 2022ko abenduaren 20rako. Jardunaldi horretan, LIFE-IP NAdapta-CCko koordinazio-taldeak Foru Erkidegoan klima-aldaketara egokitzeko egiten ari diren ekintzak erakutsiko ditu, LIFE programako funtsekin finantzatutako Europako proiektu integratuaren bidez.
 

LIFE-IP NAdapta-CC proiektuari buruzko gaurkotasun guztia ezagutu nahi baduzu, hileroko albiste-buletinera harpidetu zaitezke formulario hau betez.