Eduki publikatzailea

Indarrean sartu da nekazaritza-lurretan elikadura iraunkorrerako arauak ezartzen dituen Dekretu Nagusi berria

2023ko urtarrilaren 1etik indarrean dagoen arren, oro har 2024ko urtarrilaren 1etik aurrera izango ditu ondorioak, salbuespen batzuekin.

05-01-2023


Estatuko Aldizkari Ofizialak («BOE», 312. zk, 2022ko abenduaren 29koa) dagoeneko jasotzen du 1051/2022 Dekretu Nagusi berria, abenduaren 27koa, nekazaritzako lurzoruetan nutrizio jasangarrirako arauak ezartzen dituena, nekazaritza-lurzoruetan mantenugaien ekarpen iraunkorra lortzeko oinarrizko arauak ezartzeko helburua duena.

Erregelamendu horrek honako arauak ezartzen ditu: ustiapen-koadernoan ongarrien atala sortzea eta nekazariek ustiategi-koadernoan sartu beharreko gutxieneko informazioa, nekazaritza-lurrei mantenugaiak emateari dagokionez; ongarri-plan baten gutxieneko baldintzak; nekazaritza-arloko gutxieneko jardunbide egokiak, lurralde nazionalean komunak, nekazaritza-lurrei mantenugaiak aplikatzeko, jatorria edozein dela ere; hala ere, autonomia-erkidegoek arau gehigarriak edo murriztaileagoak ezar ditzakete, dekretu nagusi honen helburuak hobeto lortzeko beharrezkoa dela uste badute, bereziki nekazaritza-sektoretik datozen nitratoek ura kutsa ez dezaten; eta ongarri-produktuen fabrikatzaileen eta bestelako eragile ekonomikoen erregistro orokorra sortzea.

Nekazaritza-lurren produktibitateari eustea edo handitzea ahalbidetuko duen ekintza-esparru bat aurreikustea da lege honen helburua. Aldi berean, lurzoru horietan produktu ongarriak eta beste elikagai edo materia organiko batzuk aplikatzeak ingurumenean eta kliman izango duen eragina murriztea bilatzen da.

Dekretu Nagusi hau 2023ko urtarrilaren 1ean jarriko da indarrean, baina 2024ko urtarrilaren 1etik aurrera izango ditu ondorioak, 18. artikuluak (2026ko urtarrilaren 1etik aurrera izango ditu ondorioak) eta 4. artikuluko 1. paragrafoak izan ezik (abenduaren 27ko 1054/2022 Dekretu Nagusiak), nekazaritzako eta abeltzaintzako ustiategien eta nekazaritza-ekoizpenaren informazio-sistema ezartzen eta arautzen duenak, eta nekazaritza-ustiategien erregistro autonomikoak eta nekazaritza-ustiategien koaderno digitalak ezarritakoaren arabera.

Nafarroako egoera

Nafarroan, Klima Aldaketari eta Trantsizio Energetikoari buruzko martxoaren 22ko 4/2022 Foru Legeak berak, 56. artikuluan, lurzoruaren nutrizioari egiten dio erreferentzia. Adierazten duenez, zuzeneko edo zeharkako nutrienteak edo lurzoruaren aldeko beste ezaugarri batzuk ematen dituzten ongarriak eta bestelako materialak erabiltzean, emandako mantenugaien kopurua laborearen premia zorrotzetara egokitu beharko da, jardueraren berotegi-efektuko gasen emisioak eta lurpeko uretan eta atmosferan eragin dezaketen kutsadura murriztuz.

Gainera, Foru Legearen aipatu artikuluaren 2. puntuan, bi urteko epea ezartzen da nekazaritza- eta abeltzaintza-gaietan eskumena duen sailetik lurzoruaren, abeltzaintzako gorozkien eta lurzorura ekartzen diren gainerako materialen ongarritzea kudeatzeko baldintzak arautuko dituen erregelamendua garatzeko, kudeaketa hori optimizatzeko eta izan ditzakeen ondorio negatiboak minimizatzeko, ur-ibilguak eta hezeguneak bereziki babesteko neurriak garatuz eta nitratoen metaketaz kutsatutako alubialak berreskuratzeko neurri bereziak hartuz.

LIFE-IP NAdapta-CC proiektutik hauen bidez inplementatzen da: nekazaritza-arloko ekintzetako bat, agrosistemak klima-aldaketara egokitzea optimizatzea, lurzorua, materia organikoa eta laboreak kudeatzeko estrategien bidez. Gainera, Nafarroako Lurzoruaren Munduko Egunaren jardunaldien bidez, gai hori herritar guztiei hurbiltzen saiatzen ari gara, lurzoruaren kudeaketa eta kontserbazio egokiak duen garrantziaz jabetzeko.