Eduki publikatzailea

INTIAk bere Sartagudako finkan dituen baratzezaintza eta landare-estalki ekologikoen saiakuntzak erakutsi dizkio nekazaritza-sektoreari

Esperientzien artean, aipatzekoak dira bigungarri tradizionalaren eta landare-bigungarriaren arteko alderaketa eta bi laborantza-sistemen arteko analisia, edo arto-ureztatze eraginkorrari buruzko saiakuntza. Baita fauna osagarriaren kontrola ere, LIFE-IP NAdapta-CC esparruan egina.

26-05-2023


INTIAren Sartagudako finka esperimentalak, ekoizpen ekologikoan espezializatua dagoenak, duela gutxi erakutsi zituen udaberriko barazkien eta landare-estalkien entseguak, ate irekien urteko jardunaldian. 60 pertsona inguruk hartu zuten parte bisita gidatuan, eta guztira bost esperientzia ezberdin izan ziren. Bigungarri tradizionalaren eta landare-bigungarriaren arteko konparaketa eta bi hazkuntza-sistemen analisia nabarmendu ziren, baita artoaren ureztatze eraginkorrari buruzko saiakuntza ere.

Negutegien gunean, bertaratutakoek zapore edo tokiko 22 tomate barietate desberdin (arrosa, itsusia, beltza, morea, idi-bihotz motakoa…) eta horien portaera eta ekoizpena ezagutzeko aukera izan zuten; baita tomatean eriofidoak kontrolatzeko abian jarritako estrategia ere. Gainera, bederatzi pepino barietateren eta babarrun berdearen hiru barietateren saiakuntzak ikusi zituzten. Bertan, zorriak eta akaroak kontrolatzeko estrategiak bilatzen ari dira; baita izurriteak kontrolatzen laguntzen duten banda loretsuak eta banker landareak ere. Fauna osagarriaren kontrola LIFE-IP NAdapta-CC proiektuaren esparruan egiten da, Nafarroan klima-aldaketara egokitzeko estrategia.

 

Landa-saiakuntzetan, bost dentsitate desberdineko brokolien populazio-dentsitateen konparazioa ezagutu ahal izan zuten bertaratutakoek. Ez hori bakarrik, zortzi landaketa ezberdinen kanpoko letxuga-zikloen analisia ere, zikloen iraupena eta labore horren portaera aztertzeko.

Eguneko alderdirik interesgarrienetakoa landare-estalkiena izan zen. Bertan, ohiko bigungarria eta landare-estalkia konparatu zuten entsegu bikoitz batetik abiatuta. Zalke- eta olo-zerbitzuko labore batean, hainbat maneju egin zituzten tomate, kalabazin, kalabaza eta artoaren bi hazkuntza-sistemak aztertzeko. Bost landare-estalki mota erakutsi zituzten.

Sartagudako finkan ureztatze-eraginkortasunari buruzko saiakuntza ere badago. Bertan, artoa ureztatzeko sentsoreak daude, termino agronomiko eta ekonomikoetan analisia ezartzeko. Bere helburua da saiakuntza-lursail bakoitza bere benetako beharren arabera ureztatzea. Salomón Sádabak, Sartagudako finkaren arduradunak, azaldu zuenez, "sentsore bakoitza lursailaren beste puntu batean dago, bat zoru biluzian dago, eta bestea landare-estalkia duen lurzoruan. Horrela, artoak behar duen ur-premia ikusi ahal izango da, bere produktibitateari eragin gabe".

Azkenik, jardunaldian hainbat lore-banden bilduma ikusteko aukera egon zen. Gainera, landare bakoitzari zein fauna dagokion azaldu zen, hala nola Phacelia tanacetifolia, ilen kultibatua, edo lobularia, besteak beste. Are gehiago, hazi-etxe desberdinek espezie ezberdinetako prestakinekin eskaintzen dituzten nahasketak ikusi ahal izan zituzten bertaratutakoek.

INTIAren prestakuntza-programa Landa Garapenerako Europako Nekazaritza Funtsak eta Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko eta Ingurumeneko Departamentuak finantzatzen dute.