Eduki publikatzailea

LIFE-IP NAdapta-CC, Mendien Nazioarteko Egunarekin bat

‘Las mujeres mueven montañas' da egun honetako gaia, 2022an.

11-12-2022


LIFE-IP NAdapta-CCk Mendien Nazioarteko Eguna (DIM) 2022rekin bat egin du, ‘Las mujeres mueven montañas’ lelopean. Izan ere, Elikadura eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Erakundeak (FAO) adierazten duen bezala, emakumeek funtsezko zeregina dute mendialdeetan ingurumena babesteko eta garapen sozial eta ekonomikoa lortzeko.

Mendietan munduko biztanleriaren % 15 bizi da, eta munduko dibertsitate biologikoaren erreserbaren erdia, gutxi gorabehera. Gainera, ur geza ematen dute gizateriaren erdiarentzat baino gehiagorentzat. Kontserbazioa funtsezkoa da, GJHen 15. helburuak zehazten duen moduan. Hala ere, klima-aldaketak eta gehiegizko ustiapenak arrisku larrian jartzen dituzte. Mendiko glaziarrak urtu ahala, altuerako biztanleek — munduko pobreenen artean daudenak — bizirauteko zailtasun handiagoak dituzte hondamendi naturalen ondorioz. Horri guztiari gehitu behar zaio inoizko abiaduran gertatzen ari den urtze horrek milioika pertsonaren ur gezaren hornidura mehatxatzen duela.

Mendien garrantziari buruzko interes gero eta handiago horrek eraman zuen NBEren Batzar Nagusia 2002. urtea Mendien Nazioarteko Urtea izendatzera, eta horrek bultzatu zuen 2003an lehen Nazioarteko Eguna ospatzea. Hala ere, mugarri nagusia 1992koa da, “Sistema Hauskorren Antolamendua: Mendi Eremuen Garapen Iraunkorra dokumentua” (13. kapitulua) 21. Programan sartu zenean, Nazio Batuek sustatutako ekintza-plan jasangarri batean. Duela gutxi, Nazio Batuek 2022 Mendien Garapen Iraunkorraren Nazioarteko Urtea izendatu zuten.

2022ko Mendien Nazioarteko Egunaren leloa

NBEk mundu mailan klima-aldakortasuna etengabe handitzen ari dela azpimarratzen du, eta mendiko nekazaritzan eta landa-garapenean inbertsiorik ez egoteaz gain, sarritan gizonak beste leku batzuetara emigratzera bultzatu direla, ordezko bizimoduen bila. Beraz, emakumeek lehen gizonek egiten zituzten zeregin asko beren gain hartu dituzte, baina mendietako emakumeak sarritan ikusezinak dira, erabakitzeko ahalmenik ez dutelako eta baliabideak modu desberdinean eskuratzen dituztelako. Horrela, maila globalean, nekazari, merkatuko saltzaile, enpresaburu, artisau, ekintzaile eta komunitate-lider gisa, mendietako emakumeek eta neskatoek, aldaketaren sustatzaile garrantzitsuak izateko potentziala dute, bereziki landa-eremuetan. Eremu horietako emakumeek baliabideak, zerbitzuak eta aukerak eskura dituztenean, gosearen, desnutrizioaren eta landa-pobreziaren aurkako indar bultzatzaile bihurtzen dira, eta aktiboki parte hartzen dute mendietako ekonomien garapenean.

Garapen iraunkorrerantz benetako aldaketa eragiteko, garrantzitsua da genero-aldaketa eraldatzaile batean parte hartzea. 2022 Mendien Nazioarteko Eguna mendietako emakumeak ahalduntzeko beharrari buruzko kontzientzia sortzeko aukera bat da, erabakiak hartzeko prozesuetan modu eraginkorragoan parte har dezaten eta produkzio-baliabideen gaineko kontrol handiagoa izan dezaten. Mendietako bikaintasuna, aukerak eta gaitasunen garapena partekatzean, DIMek genero-berdintasuna susta dezake, eta, beraz, justizia soziala, bizibideak eta erresilientzia hobetzen lagun dezake.