Eduki publikatzailea

‘Larrialdi klimatikoa: egokitzapena klima-aldaketari aurre egiteko tresna eraginkor gisa’ ikastaroaren zazpigarren jardunaldiaren balantzea

Zazpigarren saio honetan, ‘Azpiegituren egokitzapena’ tituluarekin, Navarra de Suelo y Vivienda (NASUVINSA), LIFE Via de la Plata proiektua (Salamancako Udalaren bitartez) eta LIFE CityAdap3 proiektua (Eurovértice aholkularitza-enpresaren bidez) izan ziren.

06-02-2023


‘Larrialdi klimatikoa: egokitzapena klima-aldaketari aurre egiteko tresna eraginkor gisa’ kurtsoaren zazpigarren jardunaldia pasa den asteartean, 2023ko urtarrilaren 31n, ospatu zen.

Prestakuntzak mila pertsona baino gehiago ditu izena emanda, eta Ingurumeneko Zuzendaritza Nagusiaren (LIFE-IP NAdapta-CCren bidez), Meteorologiako Estatu Agentziaren (AEMET) Nafarroako Ordezkaritzaren eta Tuterako Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionalaren (UNED) arteko lankidetza-hitzarmenaren emaitza.

Saioa hasteko, sarrera labur bat egin zuen Itziar Almárcegui Artiedak, LIFE-IP NAdapta-CC proiektukoak eta Nafarroako Gobernuko Ekonomia Zirkularreko eta Klima Aldaketako Zerbitzuko teknikariak. Zazpigarren jardunaldi honetako hiru hizlariak aurkeztu zituen.

Eraikitako ingurunera eta azpiegituretara egokitzea

Beatriz San Martin Zaragueta, NASUVINSAKO LIFE-IP NAdapta-CC proiektuaren arduraduna, Nafarroako klima aldakortasuna zer den azaltzen hasi zen, eguraldiaren eta klimaren kontzeptuak bereiziz. Eraikitako ingurunera egokitzeko plangintzari dagokionez, tenperaturen igoera eta uholde-prezipitazioen igoera hartu dira kontuan Nafarroan. San Martinek azaldu zuen klima-aldakortasuna Eraikuntzaren Kode Teknikoan (EKT) islatzen dela, eta Nafarroan pixkanaka Espainiako hegoaldeko herrietako eraikuntza-kodeen antza izango duela. Halaber, hainbat maparekin erakutsi zuen tenperaturen igoerak eragina izango duela pertsonen erosotasunean.

NASUVINSA tokiko mailan ari da udalerriekin lanean, LIFE-IP NAdapta-CCren monitorizazio-atarian eskuragarri dauden fitxa batzuen bidez. Fitxa horiek Klimaren eta Energiaren aldeko Ekintza Planak (KEIEP) eratzeko informazioa ematen dute.

San Martinek azaldu zuen nola eragiten dien gure hiriei klima-aldaketak hirigintzari (eraikuntza-sistemak, berdeguneak -gutxi eta loturarik gabe-, lurzoruaren erabileren banaketari, bizimoduari, garraioari) eta hiri-eraikuntzari dagokienez (ingurunera eta klimara egokitu gabe, lehengaien kontsumoa, CO2 isuriak, bizimodua eta etxebizitzaren erabilera). Horregatik, hirien planeamenduak eta eraikuntzak CO2 gehiegi isurtzen dute, eta horrek nabarmen laguntzen du klima-aldaketan. Horregatik, egokitzapen- eta arintze-neurriak hartu behar dira, eraikinen birgaitze energetikotik eta hiri-berroneratzetik pasatuz.

Nafarroaren kasuan, biztanleriaren % 42,3 20.000 biztanletik gorako udalerrietan bizi dela nabarmendu da. Hori dela eta, hiri-berroneratzeak ingurune eraikia mantentzearen eta haren kalitatearen alde egin behar du, inguruneko amabilizazio-, segurtasun- eta berdintasun-planekin eta erabileren orekarekin. Azken batean, kudeaketa-ereduak aplikatzen dituzten jarduera integralak.

Nafarroako bizitegi-parkeari dagokionez, kontuan izan behar da eskualdean 25 urtetik gorako 260.000 inguru daudela eta energia-gabezia handiak dituztela, berokuntza-sistema oso zaharrak dituztela, isolamendu termikorik ez dutela eta energia-xahutzea eta kutsadura saihesteko birgaitu behar direla.

Testuinguru horretan, LIFE-IP NAdapta-CCren bidez, Nafarroako Hirigintzari, Arkitekturari eta Klima Aldaketari buruzko Gida garatu da. Gida horrek hainbat neurri biltzen ditu eraikinari dagokionez (teilatu berdea, fatxada berdea, etxe flotatzailea, arotzeriak, itzaltze-elementuak); eta baita urbanizazioari dagokionez ere: hiri-altzari berdeak, hiri-baratzeak, itzaltze- eta hozte-elementuak, uholdeen aurkako neurriak, zoladura deskutsakorrak, drainatze-sistemak...

Amaitzeko, Beatriz San Martin Zaraguetak NASUVINSAk LIFE-IP NAdapta-CCren esparruan egindako proiektuak errepasatu zituen, 34 etxebizitzatan energia-birgaikuntzako jarduketa integral gisa; 167 etxebizitzatan eta hiri-espazioan hiri-berroneratzeko jarduketa integral gisa; landa-inguruneetan ere hiri-berroneratzeko jarduketa integralak garatzen ari dira 182 etxebizitzatan. Esperientzia hori guztia energia-birsorkuntzan berritzaileak diren kudeaketa-ereduen Ibilbide-Orrian islatu da. Gainera, Nafarroan energia-komunitateak sortzeari ekin zion laburki.

 LIFE Vía de la Plata proiektua

Beatriz Diosdado Calvok, Salamancako Udaleko arkitektoa LIFE Via de la Plata proiektuan, testuinguruan jarri zuen LIFE proiektu hau, Salamancako udalerrian hirigintza-jarduketen bidez azpiegitura berdeko estrategia bat garatzeko asmoa duena. Hiri hori, gainera, Gizateriaren Ondare da.

Beatriz Diosdado Calvok Europako proiektu pilotu berezi honi buruzko bideo bat partekatu zuen, Salamanca bezalako hiri batean azpiegitura berde bat sortzearen onurak erakutsi nahi dituena. Proiektuak korridore berde bat aurreikusten du, hirian zehar Vía de la Plata izeneko abelbidearen eta erromatar galtzadaren 7 bat kilometrotatik igaroko dena. Korridore hori sei eremutan banatzen da (lehorrekoa, hirikoa, ondarezko hirikoa, Tormes ibaiaren erribera, ibarbidea eta behe-mendia), naturak ekartzen dituen 49 onura berreskuratzeko helburuarekin.

LIFE Vía de la Plata proiektuak herritarren papera indartu nahi du, parte hartzeko eta prestakuntza emateko ekintzen bidez. Izan ere, proiektu honen helburua da Salamanca hiri bizigarriagoa, osasungarriagoa eta klima-aldaketaren ondorioetara hobeto egokitua izatea.

Jarraian, Román Andrés Bondía arkitektoak eta LIFE Via de la Plata proiektuko taldeko kideak azaldu zuen nola aplikatu diren teknologia berriak proiektu honetan Machine Learning-en bidez. Kontzeptu hau makinen ikasketa automatikoari edo automatizatuari buruzkoa da, eta horren helburua da ordenagailuek ikastea ahalbidetuko duten teknikak garatzea.

Eta nola aplikatu Machine Learning-a klima-aldaketari?, galdetu zien Bondíak jardunaldian parte hartu zuten pertsonei. Hori azaltzeko, sukaldeko errezeta baten antza hartu zion galdera horri. Aztertu beharreko lehen kontzeptua bero-uharteak izan ziren. Giza jardueraren ondorioz inguruko zonaldeak baino tenperatura altuagoak dituzten hiriguneetan gertatzen dira fenomeno horiek, eta klima-aldaketarekin dute zerikusia, bero-uharte efektua areagotzeak ekarriko duen zentzuan. Bigarren kontzeptua tokiko zona klimatikoak izan ziren, sateliteen datu publikoekin (Sentinel, Landsat....), datu irekiekin (Inspire) eta datu normalizatu eta erreplikagarriekin batera.

‘Osagai’ guzti hauekin Machine Learning-aren algoritmoa datu interesgarriak eskaintzen hasi zen eta prozesuan zehar horrelako metodoak erabiltzean hiri-analisiaren potentzialtasunaz jabetu zen. Horrela, Bero Uhartea ebaluatzeko eta klima-aldaketara egokitzeko hiri-karakterizazioa lortu da, datu irekiekin. Gauzak horrela, amaitu zuen Bondíak, orain ikusteko dago sortutako eredu hau zuzena, erabilgarria eta erreplikagarria den.

Klima-aldaketara egokitzeko azpiegitura berdeak, lankidetza publiko eta pribatuaren bidez finantzatuak

Azkenik, Marta Reguilón del Monte LIFE CityAdap3 delakoaren teknikariak Murtziako Eskualdearen eta Italiako Reggio Emiliaren proiektu hau azaldu zuen. Proiektu horren helburua hiri-ingurunean klima-aldaketara egokitzea hobetzea da, tokiko enpresen parte-hartzearekin lankidetza publiko-pribatuko eskemak erabiliz. Hori guztia tokiko egokitzapen-planak (KEIEP) ezartzeko helburuarekin, Klimarako eta Energiarako Alkatetzen Itunaren esparruan. 

Horrela, tokiko 130 enpresa baino gehiago identifikatu ziren, eta horietatik 35 inguruk proiektuarekiko interesa agertu zuten. Enpresek finantzazioa ematen dute gizarte-erantzukizun korporatiboko planetan klima-ekintzak txertatzeko aholkularitza jasotzearen truke.

Lehenik eta behin, enpresekin akordio eredu bat diseinatu zen, udaletako eta enpresetako sail juridikoekin lankidetzan; ondoren, akordioak sinatu ziren (20, orain arte). Orain arte, enpresek 140.000 euro inguru jarri dituzte kokatuta dauden inguruneak klima-aldaketara egokitzeko ekintza pilotuak ezartzeko. Aldi berean, enpresa horien ESK planak eguneratu dira, eta, aldi berean, KEIEPen monitorizazioan sartu dira.

Orain arte, LIFE CityAdap3 proiektuko lau ekintza gauzatu dira, bai Murtziako Eskualdean, bai Reggio Emilian (Italia). Alcantarillan klima-aldaketara egokitutako plataforma multimodal bat (oinezkoentzat eta bizikletentzat) aldatu eta ezarri da; Lorquín hiri-buruei balioa emateko ekintzak finkatu dira; Molina de Seguran hiru jarduketa ezarri ziren (eraikin ekologikoa eta helburu anitzekoa, hiri-parke egokitua eta hiri-bide egokitua); eta Reggio Emilian parke egokitzailearen eredu bat garatu da, lurraldearen elementu bereizgarrietan oinarrituta.