Eduki publikatzailea

‘Larrialdi klimatikoa: egokitzapena klima-aldaketari aurre egiteko tresna eraginkor gisa’ kurtsoaren bigarren jardunaldiaren balantzea

Bigarren saio horretan, klima-aldaketaren kudeaketarekin lotutako hainbat tresna eta aplikaziotan sakondu zen.

28-10-2022


‘Larrialdi klimatikoa: egokitzapena klima-aldaketari aurre egiteko tresna eraginkor gisa' kurtsoaren bigarren jardunaldia joan den asteartean, urriaren 25ean, izan zen.

 

Doako prestakuntza horretan mila pertsona baino gehiagok eman dute izena, eta Ingurumeneko Zuzendaritza Nagusiaren (LIFE-IP NAdapta-CCren bidez), Meteorologiako Estatu Agentziaren (AEMET) Nafarroako Ordezkaritzaren eta Tuterako Urrutiko Hezkuntzako Unibertsitate Nazionalaren (UNED) arteko lankidetza-hitzarmenaren emaitza da.

 

Saioari hasiera emateko aurkezpen labur bat egin zuen Peio Oriak, AEMETek Nafarroan duen ordezkariak, ikastaroaren antolatzailekidea dena UNED Tuterarekin eta LIFE-IP NAdapta-CC proiektuarekin batera. Ondoren, lehenengo hitzaldia hasi zen, non entitate parte-hartzaileen aurkezpena egin zen: Klima Aldaketaren Espainiako Bulegoa, LIFE-IP NAdapta-CC bera eta Klima Aldaketaren Pirinioetako Behatokia, eta klima-aldaketara egokitzearekin lotutako hainbat tresna eta app deskribatu ziren.

 

 

AdapteCCa plataforma eta klima-aldaketaren agertokien bisorea

Mónica Sánchez, Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demografikorako Ministerioaren Klima Aldaketaren Espainiako Bulegoko (OECC) klima-aldaketara Egokitzeko Arlokoa eta PNACC Eszenarioen Lantaldeko kidea, arduratu zen ‘Tresnak eta App-ak’ izeneko hitzaldien saioa irekitzeaz. AdapteCCa plataforma aurkeztu zuen, Espainian klima-aldaketara egokitzeari buruzko plataforma. Halaber, plataformak klima-aldaketaren eszenarioei buruz duen bisorea azaldu zuen.

AdapteCCa inpaktuei, urrakortasunari eta klima-aldaketara egokitzeari buruzko informazioa trukatzeko plataforma bat da. Tresna honen helburua da klima-aldaketara egokitzeari buruzko datuak, informazioa eta ezagutza eskuratzea, eta, aldi berean, tresna irekia da eta norabide anitzeko komunikazioa eta eragileen arteko lan koordinatua errazten ditu.

Horrela, plataforma honen helburua da gizarteak eta administrazioek egokitzapen-ekintzetan dituzten gaitasunak indartzea, Klima Aldaketara Egokitzeko Plan Nazionalaren (PNACC) helburu eta printzipioen arabera. Gainera, AdapteCCak kasu praktikoak eta nazioarte mailan egokitzeko esperientziak bilatzeko tresna bat ere badu, Climate ADAPT plataformarekin ere konektatuta baitago.

AdapteCCaren klima-aldaketaren eszenarioen bisoreari dagokionez, Sanchezek bisore hori garatu zen testuingurua, klima-aldaketaren agertoki erregionalizatuak eta haren funtzionamendua azaldu zituen.

Bisorea IPCCren bosgarren txostenean erabiltzen ziren kontzentrazio-ibilbide adierazgarrietatik (RCP) abiatzen da, eta etorkizunean atmosferan berotegi-efektuko gasen kontzentrazio-bide desberdinak irudikatzen dituzte. Emisio-kontzentrazio horiek klima-ereduetan oinarritutako klimaren gaineko eraginak eragiten dituzte. Horrela, eredu bakoitzak eskalan erregionalizatzen diren proiekzio global batzuk eskaintzen ditu.

Bisoreak informazio klimatikoa sortzen du 20-30 urteko aldietan; garrantzitsua da aldaketak erabiltzea eta ez eskaintzen dituen balio absolutuak. Sanchezek gaineratu du garrantzitsua dela emisio-agertokietatik, eredu globaletatik eta erregionalizazio-tekniketatik datozen ziurgabetasunak zenbatestea.

 

Klima-aldaketaren aurreko egokitzapena: LIFE-IP NAdapta-CC proiektua, bere tresnak eta aplikazioak Nafarroan

Joël Dozzik, Nafarroako Ingurumen Kudeaketako (GAN-NIK) LIFE-IP NAdapta-CC proiektuaren koordinatzaile teknikoak, ikastaroan parte hartu zuten pertsonak, bazkide parte-hartzaileak eta lan-arloak aurkeztu zituen. Ondoan izan zituen Itziar Almarcegui Artieda eta Miguel Ángel González Moreno, biak Nafarroako Gobernuko Ekonomia Zirkularraren eta Klima Aldaketaren Zerbitzukoak eta proiektuaren koordinazio-taldekoak. 

Itziar Almárceguik azaldu zuen nola sartu LIFE-IP NAdapta-CCren webgunearen bidez tresna eta app guztietara. Hasteko, monitorizazioaren eta tokiko ingurunearen arloa azaldu zuen, zeinak, aldi berean, klima-aldaketari buruzko udal-adierazleen aginte-taula bat eta Klimaren eta Energia Iraunkorraren aldeko Ekintza Planak (KEIEP) bultzatzen dituen, Alkatetzen Itunaren ekimenaren bidez.

Gainera, muturreko gertaeren egoeran sortutako alerta-sistemak ere nabarmendu zituen, proiektuaren barruan uholde-arriskurako inplementatutako aplikazioak azalduz, erabiltzaile-maila eta profil desberdinekin. Alde batetik, alerta-maila guztien berri izateko aukera ematen diete sistema batean borondatez alta eman duten pertsona guztiei, eta, bestetik, kudeaketa hobea agintarientzat eta teknikarientzat, bai eskualde-mailan, bai toki-erakundeetan.

Miguel Ángel González Morenok hartu zuen lekukoa nekazaritzaren arloan ezartzen ari diren ekintzak azaltzeko: INTIAren Abisuen Estazioko App-a, ordenagailurako web datuen bisore bat ere duena, bai landareen osasunerako, bai animalien osasunerako.

Nekazaritza arloarekin batera, Itziar Almárceguik basoa antolatzeko planez eta basoen eremuko basozaintzaz ere hitz egin zuen. Eremu horretan, Nafarroako Datu Espazialen Azpiegituren bisorean (IDENA) jarri zuen arreta. Bertan, proiektuaren emaitza batzuk sartu dira, eta, zehazki, Nafarroako baso-masek klima-aldaketarekiko izan dezaketen urrakortasunari buruzko informazioa. Gainera, hurbilketa bat egin zuen LIFE-IP NAdapta-CC esparruan garatutako beste tresna oso erabilgarri batera: teknikarientzako eta kudeatzaileentzako Baso-Kudeaketako Bisorea, klima-aldaketaren aldagaiarekin lotuta dagoena.

Proiektuaren osasun-arloari dagokionez, González Morenok adierazi zuen zaintza-sistema berriak lantzen ari direla bero-boladei, airearen kalitateari, bektore inbaditzaileei eta polenaren osaerari dagokienez, eta bereziki aipatu zuen azken hori, Osasun Sailaren web-orria erakutsiz, non argitaratutako buletinak kontsultatu eta deskargatu daitezkeen.

Azkenik, LIFE-IP NAdapta-CCren inguruan, paisaiaren sektoreko eta hiri-inguruneetako azpiegiturak egokitzeko kudeaketa moldakorrari dagokionez, Itziar Almárceguik Nafarroako paisaiaren bisorea nabarmendu zuen. Bisore horrek Lurralde Antolamendurako Planetako paisaiaren atalean klima-aldaketak duen integrazioari buruzko datuak ematen ditu; nabarmendu beharreko beste bisore bat eraikin publikoak egokitzeko kudeaketa-plataforma da, Nafarroako Gobernuaren energia-kontsumoaren bilakaera ezagutzeko aukera ematen duena; azkenik, Nafarroako etxebizitza-parkearen diagnostiko-mapa erakutsi zuen, eraikitako bizitegi-parkeari buruzko datuekin, zeinak aukera ematen duen birgaitzeari, energia-eraginkortasunari eta klima-aldaketara egokitzeko etorkizuneko jarduerei buruzko neurriak ezartzeko, arreta pertsonengan eta gizarte-beharrizanetan jarriz.

 

Nafarroako klima-aldaketaren jarraipena egiteko adierazleen ataria

Ion Sola Torralbak, IGS teknikari analista Navarra de Suelo y Vivienda-n (NASUVINSA) eta LIFE-IP NAdapta-CC proiektuko teknikariak, Nafarroan klima aldaketaren jarraipenerako adierazleen ataria aurkeztu zuen, Europako proiektu integratuaren monitorizazio arloko eta tokiko inguruneko ekintzetako bat.

Klima-aldaketaren aurkako estrategiak bi direla adierazi zuen: arintzea eta egokitzea. Emisioak murrizteari dagokionez, arintzea da, eta kliman espero diren ondorioetara doitze-neurriei dagokienez, egokitzea.

Puntu honetan kokatzen da klima-aldaketak Nafarroan dituen eraginen adierazleen ataria, LIFE-IP NAdapta-CCren C1.1 ekintzaren parte dena, klima-aldaketak Nafarroan dituen ondorioek lurraldean duten eragina ebaluatzeko aginte-taula baten inguruan garatua.

Horretarako, beste eskualde batzuetako bibliografian eta adierazleen paneletan oinarritutako adierazleen lehen hautaketa egin zen, eta guztira 206 adierazle hauteman ziren, hiru kategorien inguruan egituratuta (existitzen diren 113, 35 gomendatuak eta 53 desiragarriak). Horren guztiaren ondorioz, aginte-koadro eta mapa ugari daude, inpaktu-kateen arabera egituratuta.

Atariak hamabost inpaktu-kate oso zehatz aipatzen ditu: ibai-uholdea, baso-suteak, izurriteak eta gaixotasunak... eta orokorragoak diren beste batzuk, hala nola nekazaritza edo paisaia. Horrela, inpaktu-kate horietako bakoitza lau helbururen inguruan egituratuta dago.

1.- Arriskua ezaugarritzea (klima-aldagaiak, hala nola tenperatura eta prezipitazioak)

2.- Esposizioa eta kalteberatasuna ezaugarritzea (adibidez, beheko solairuko etxebizitzetako uholde-orbanei lotutakoak, edo osasunari dagokionez, polenaren kontzentrazioan izandako aldaketak).

3.- Inpaktuak monitorizatzea (adibidez, baso-suteek erretako hektareak edo uholdeek higiezinetan eragindako kalteak detektatzea).

4.- Egokitzapen-neurriak aplikatzea (eraikinen kalifikazio energetikoa hobetzea, biztanle bakoitzeko ur-kontsumoa murriztea, drainatze iraunkorreko hiri-sistemak bultzatzea...).

 

OPCC-EPiCC bisorea

Juan Terrádezek, Klima Aldaketaren Pirinioetako Behatokiko (OPCC) proiektuen kudeatzaileak, ingurumen-ingeniariak eta uren kudeaketako masterrak, OPCCren helburuak eta tresnak azaldu zituen, baita Pirinioetako klima-aldaketaren adierazleak ere, eta, azkenik, nola funtzionatzen duen OPCCren geoatariak klima-aldaketaren kapitalizaziorako eta jarraipenerako tresna gisa.

OPCC Pirinioetako Lan Elkartearen ekimen bat da, Pirinioetako mugaz gaindiko lurraldean ekintza klimatikoak sustatzera bideratua, Alpeetako bioeskualdeek klima-aldaketaren eraginekiko duten urrakortasun berezia detektatu ondoren sortua.

Behatokiaren helburuak, azaldu zuen Terrádezek, honako hauek dira: klima-aldaketak Pirinioetan duen eraginari buruzko ezagutza sustatzea eta hobetzea; Europako proiektuen eta beste ekimen batzuen bidez, egokitzapen-neurri berritzaileak ezartzeko erabakiak hartzea hobe dezaketen tresnak garatzea; eta, azkenik, Pirinioak mugaz gaindiko mendigune gisa ikusaraztea Europan, klima-ekintzaren aitzindari gisa.

Klima-aldaketaren adierazleei dagokienez, Terrádezek, lehenik eta behin, Klima Aldaketaren Pirinioetako Estrategia (EPiCC) espezifikoa aipatu zuen, mendiko klima-erronkei aurre egiteko mugaz gaindiko ikuspegiarekin. Ondoren, adierazleen erabilgarritasuna nabarmendu zuen, hainbat ekimen ahalbidetzen baitituzte: lehenik eta behin, informazioa aldagai konplexuen multzo batetik abiatuta laburtzea; bigarrenik, fenomeno bat modu ulergarrian eta trazagarrian kuantifikatzea; eta, azkenik, egokitzapen-politikak orientatzea ahalbidetzen duten jarraipen- eta ebaluazio-tresna guztien oinarria izatea.

Horrela, OPPCtik eta EPiCCren bitartez, lau adierazle detektatu dira: klima-aldaketaren eraginari buruzkoa, EPiCCren jarraipenari buruzkoa, EPiCCren emaitzei buruzkoa, eta klima-aldaketaren adierazle globalei buruzkoa. Hala ere, OPCCren geoataria klima-aldaketaren inpaktu-adierazleetan soilik zentratzen da.

Geoportala kode irekiko webmapping tresna bat da, eta mahaigaineko bertsio bat du, kudeaketa-sistema berezi batekin (QSIG eta Leaflet), web-zerbitzari batekin (Geoserver) eta datu-base batekin (PostGis). Tresna honek hamarkada batetik aurrera bildutako informazio guztia bildu eta doan eskuratu nahi duen edonoren eskura jartzen saiatzen da. Zehazki, gaikako mapak, geruzak eta analisiak dira arlo interesgarrienak. 700 geruza baino gehiago eta kapitalizatutako 12 proiektu baino gehiago ditu. Atari honek aukera ematen du, halaber, kontsulta pertsonalizatuak egiteko sei datu-multzorekin, 60 aldagai baino gehiagorekin, hainbat formatutan daude deskargekin eta grafiko eta mapetako espazio- eta denbora-aldakortasuna kontuan hartzen du.

 

Hurrengo saioa 

‘Larrialdi klimatikoa: egokitzapena klima-aldaketari aurre egiteko tresna eraginkor gisa' kurtsoa hurrengo asteartean, 2022ko azaroaren 8an, jarraituko da. UNEDen web orriaren bidez eman daiteke izena, bai saio horretarako, bai geroko saioetarako.

 

Nahi duten eta oraindik izena eman ez duten pertsonek doan egin dezakete esteka honetan:

Online matrikula