Eduki publikatzailea

Argi-kutsadura da nagusi Hegazti Migratorioen Munduko Egunean 2022

Nafarroan, Europatik finantzatutako hainbat proiektu egin dira hegaztien migrazioari buruz, eta horietako batzuek, Naturclima bezala, gune babestuetako klima-aldaketa dute foku nagusi.

14-05-2022


Gaur, maiatzak 14, ospatzen den 2022ko Hegazti Migratorioen Munduko Egunaren leloa ‘Gau ilunak, migrazio seguruak’ da, eta argi kutsadurak hegazti migratzaileengan duen eragina du ardatz.

Hitzordua NBEren bi itunen arteko lankidetza-elkarte batek antolatu du, eta hegazti migratzaileei eta haien kontserbazioarekin lotutako gaiei buruz kontzientziatzea du helburu nagusi: Basabereen Migrazio Espezieen Kontserbaziorako Konbentzioa (CMS) eta Afrikako eta Eurasiako Uretako Hegazti Migratorioei buruzko Akordioa (AEWA) eta irabazi asmorik gabeko erakundea, Ameriketarako Ingurumena (EFTA). Gainera, 2022ko munduko kanpainak BirdLife International bezalako beste erakunde espezializatu batzuen laguntza aktiboa ere badu.

Hegaztien migrazioa eta klima aldaketak nola eragiten dien aztertzen ari da Nafarroa

Gaur bezalako egun batean, LIFE-IP NAdapta-CCk gogora ekarri ditu Nafarroan hegaztien migrazioari buruz egindako lanak, hala nola Lindus eta Lindus 2, eta gune babestuetan migrazioa eta aldaketa klimatikoa foku nagusi izan dutenak (Naturclima, esaterako). Esparru horren inguruko webinarra egin zen martxoaren 31n, hemen eskuragarri.

Argi-kutsadura eta horrek hegaztiengan dituen ondorioak

Argi-kutsaduraren definizioak aldatzen diren arren, esan daiteke argi artifiziala dela, ekosistemetako argi eta iluntasun eredu naturalak aldatzen dituena. Argi mota hori segurtasunagatik erabiltzen da kaleak, dendak, etxebizitza-eraikinak, nabeak eta industrialdeak argiztatzeko, eta estetikagatik: monumentuetan, elizetan, zubietan eta beste leku enblematiko batzuetan. Argiztapena gero eta gehiago erabiltzeak izugarri aldatu du ingurune naturala, eta eragina du faunarengan; horien artean daude, noski, gaueko hegazti migratzaileen zenbait espezie.

Argi-kutsadurak hegaztien portaera alda dezake, migrazioa, elikagai-bilaketa eta ahozko komunikazioa barne. Jarduera-mailei eta energia-gastuari ere eragiten die. Argi-kutsadurak gaueko hegazti migratzaileak erakartzen eta desorientatzen ditu, eta, azkenean, argitutako eremuetan bueltaka ibil daitezke. Argiak eragindako portaera antinatural horrek energia-erreserbak agortzea eragin dezake, eta agortzeko, harraparitzeko eta talka hilgarria izateko arriskuan jar ditzake.

Urtero, munduan, argi-kutsadurak milioika hegazti hiltzen ditu eraikinekin eta eraikitako beste azpiegitura batzuekin talka egiteagatik. Distantzia luzeko migratzaileek argi-kutsaduraren maila txiki samarretan has eta buka ditzakete migrazioak, baina migrazioan hiri-garapen handiko zonaldeak gaindi ditzakete, argi artifizial handia izaten baitute. Hegazti migratzaileak argiek erakar ditzakete, batez ere behe-hodeiak, lainoa edo euria dagoenean eta altuera txikiagoan hegan egiten dutenean.

Nafarroa eta argi-kutsadura

2005ean, Nafarroako Foru Komunitatea izan zen argiak arautzeko eta gaueko ingurunea babesteko lege bat onartu zuen lehen autonomietako bat. Gainera, foru dekretu bat gehitu zitzaion, argi-kutsadurari eusteko nahikoa izan ez zena, eta argi utzi zuen beharrezkoa zela arau-esparru propioa izatea argiztapeneko profesionalak arazoari aurre egiteko kontzientziatzeko.

Alderdi hori indartu egin zen Nafarroako Gobernuak Pirinioak La Nuit proiektuan parte hartu zuenean, Pirinioetako iluntasun naturala babesteko eta hobetzeko helburuarekin, ekosistemen eta biodibertsitatearen kalitate-faktore gisa, eta horren azken emaitza eta emaitza nagusia gaueko ingurunearen kalitatea babesteko eta hobetzeko estrategia bat lantzea zen, arazo berari heldu nahi dioten beste enklabe edo eremu batzuetarako erreferentzia eta bide-orri gisa balioko zuena.

Gainera, Klima Aldaketari buruzko Foru Lege berriak, 2022an onetsia eta LIFE-IP NAdapta-CCtik lagunduta, 43. artikuluan aipatzen du kanpoko argiteriaren eraginkortasun energetikoa, neurri horrek klima-aldaketaren ondorioak arintzeaz gain, gaueko orduen baldintza naturalak mantentzen ere laguntzen baitu, ekosistemen onurarako, oro har, eta bereziki balio naturaleko eremuetan. Edo, are gehiago, zehazten du apaindura-, publizitate- eta merkataritza-argiztapen oro itzalita egon beharko dela jarduera murrizten den gauez, salbuespenak eta ezinbesteko inguruabarrak izan ezik (erregelamendu bidez zehaztuko dira), eta ezingo dela gauerdia baino luzeagoa izan.

Proiektu eta neurri horiek guztiek lagundu dute edo lagun dezakete etorkizunean klima-aldaketaren ondorioak arintzen, eta gaueko baldintza naturalak ahalik eta onenak izan daitezen biodibertsitatearentzat, eta, beraz, gauez migrazio-ibilbideak egiten dituzten hegaztientzat.